LAWINES RAZEN AFLEVERING 13: PITJEMOER
LAWINES RAZEN – een podcast waarin klassieke Nederlandstalige kinderboeken opnieuw gelezen en besproken worden met schrijvers van nu.
Aflevering 13: Pitjemoer – Henri van Daele (1980)
Luister hier:
Gasten: Marita De Sterck & Jef Aerts.
Marita De Sterck (1955) studeerde o.a. antropologie en debuteerde in 1985 met Hakim de kleine ezelsdrijver, waarvoor ze meteen de Letterkunde-prijs van de provincie Antwerpen kreeg – meer dan vijftig boeken volgden, vaak voor kinderen, maar haar grootste titels waren voor jongeren of voor volwassenen. Bekende boeken zijn bijvoorbeeld Wild vlees, waarvoor ze in Nederland de Gouden Zoen kreeg, en Kwaad bloed, waarvoor ze een Zilveren Zoen kreeg, net als voor Met huid en haar. Voor Kwaad bloed kreeg ze trouwens ook de Vlaamse Boekenleeuw, en dan zijn er nog haar verzamelingen van volksverhalen, zoals Bloei en Stoute meisjes overal. En in maart 2023 komt haar nieuwste jeugdroman uit, die Harde hand heet.
Jef Aerts (1972) debuteerde in 1999 als romancier. Er verschenen vijf boeken voor volwassenen, vier romans en één dichtbundel. Hij schreef veel ook voor toneel, maar in 2012 was er zijn eerste kinderboek, Het kleine paradijs. Het werd meteen genomineerd voor de Boekenleeuw. Daarna volgde Groter dan een droom, met Marit Törnqvist, dat de Boekenleeuw ook daadwerkelijk kreeg, en een Zilveren Griffel. Van die Zilveren Griffels zou hij er nog twee krijgen, voor Vissen smelten niet en De blauwe vleugels. Zijn laatste boek was De nacht van Ronke, uit 2021, waarin de vriendschap tussen de blinde Ronke en haar buddy Nouri centraal staat.
Henri van Daele (1946 – 2010) wist altijd al dat hij schrijver wilde worden en debuteerde al op zijn zestiende. Daarna kwamen er nog 115 boeken. Hij schreef zowel voor volwassenen als kinderen, en veel van zijn boeken balanceren daar ergens tussenin. Het bekendste deel van zijn werk bestaat uit de meer dan vijftien boeken over zijn jeugd in het dorpje Zele, en ze spelen in de jaren vijftig en zestig. Het gebruiken van die voedingsbodem begon in 1980 toen Van Daele het eerste van drie boeken over zijn grootouders schreef, het door ons gelezen Pitjemoer. Dat is een relatief dun boek, met als hoofdpersoon de bijna tachtigjarige opa en peter van de kleine Henri. Pitjemoer won een schrijfwedstrijd van uitgeverij Bruna, en werd gevolgd door nog twee boeken over zijn grootouders: Pitjefaan en Mitjemoer. In korte, columnachtige stukken schetst de auteur heel levendig wat de leefwereld van deze oude mensen is, min of meer gezien vanuit de blik van hun kleinzoon. In Pitjemoer is het uitgangspunt dat de koppige oude Pitjemoer zijn vrouw, die naar ‘de zusterkes’, een tehuis, is verhuisd, niet wil volgen en haar ook nooit meer spreekt of opzoekt. Opeens is het vijftigjarige huwelijk dus beëindigd. Niemand van hun kinderen begrijpt het, alleen de kleine Henri blijft zijn opa trouw. Voor dit boek kreeg Van Daele vele prijzen: de Staatsprijs voor Jeugdliteratuur, de Provinciale Prijs voor het Kinderboek van de provincie Oost-Vlaanderen, een Italiaanse prijs en in Nederland ontving hij er zijn eerste Vlag en Wimpel voor.
- De montage van Lawines razen is in handen van Ignace Schoot.
- Op YouTube staat een filmpje van de Belgische televisie waarin Van Daele – na het winnen van prijzen voor Pitjemoer – teruggaat naar Zele. Erg leuk! Bekijk dat hier.
- Deze podcast werd mogelijk gemaakt door een subsidie van het Nederlands Letterenfonds in het kader van de campagne Van maker tot lezer, en we bedanken de erven An Rutgers van der Loeff en uitgeverij Ploegsma voor het mogen gebruiken van de naam Lawines razen.
- De muziek: Capering (Blue Dot Sessions).
- Het logo werd gemaakt door Floor de Goede.
- Vorige en komende afleveringen: Lawines razen, Kon hesi baka – Kom gauw terug, El is zo blij met Els, Het malle ding van bobbistiek, Hoe Mieke Mom haar maffe moeder vindt, Boris, Berichten voor bezorgde kinderen, De torens van februari, Liefdesverdriet, Auww!, Suikerriet Rosy, De prinses van de moestuin, Koning van Katoren en Total Loss, weetjewel.
