Troepverhalen

Op de bodem van een pak cornflakes

Ik weet dat ik straal

De Rattenbak

De grill met een eigen wil

Twee wormen aan een picknicktafel onder de Melkweg

Gelukkig hebben we de foto's nog

Zeven herinneringen aan voorwerpen die ik wegdeed

Ik groei op in een ANWB-gezin. Moet ik dat begrip nog uitleggen? Je weet wel. Zo’n gezin dat veel outdoor-kleding draagt, altijd ontzettend voorbereid is op dingen die over een paar maanden gaan gebeuren, altijd eigen proviand meeneemt op pad en praktisch boven comfortabel verkiest. Enkele voorbeelden: Bij ons zaten de tulpenbollen in november al in de grond, lag het keurig zelf gekloofde hout netjes twee jaar lang te drogen in houtopslagen voordat het de kachel in ging en hadden we allemaal een afritsbroek.



We waren hierdoor ook een gezin van outdoor-vakanties. Geen berg te hoog, geen klimaat te guur voor kamperen, als we maar hadden afgezien, want pas dan hadden we de reep chocolade in mijn moeders’ rugzak echt verdiend. Op vakantiefoto’s heb ik steevast een knalrood hoofd van de inspanning, compleet verwaaid haar en kleding aan die wel heel lelijk maar vooral erg handig is om acht uur lang respectievelijk mee op een fiets te zitten of tegen de Mont Blanc op te strompelen.



Zoals dat gaat met dit soort dingen krijg ik hierdoor juist een afkeer voor fietsvakanties, bergwandelen, ‘minimalistisch inpakken’, kamperen en alles wat daarmee te maken heeft. Waar vrienden om me heen al deze dingen tijdens hun zelfstandige leven omarmen en verwelkomen als fantastische nieuwe mogelijkheden tot avontuur, is voor mij iedere vorm van vakantie die geen pijn doet of een extreme fysieke uitdaging bevat een verademing.



Zoals het vervolgens ook gaat, ben ik een paar jaar later toch ook gewoon een ANWB- vrouw geworden. Ik word het hele voorjaar met vlinders in mijn buik wakker omdat ik weer kan gaan kijken naar hoe groot mijn voorgestekte plantjes nu zijn geworden. Ik heb zakken op kleur en formaat gesorteerde tulpenbollen in de opslag klaarliggen voor november. Alles in mijn vriezer heeft een naamsticker. Ik koop een waterdichte winterjas van een robuust outdoormerk en doe mijn wollen vintagejassen weg omdat ik er maar nat in blijf regenen. Ik kampeer een maand in mijn eentje. Ik neem pindakaas mee naar Spanje. En ik heb vier fietsen.



Ik vind dat dus ook een beetje veel.



Maar ik vond ze heel lang wel verdedigbaar. Ze hebben allemaal een hele andere toepassing en zijn daardoor een onmisbaar onderdeel van mijn wagenpark, vind ik. Vind ik heel lang. Ook als ik weer eens geen poot kan trekken in onze garagebox tussen al mijn verstofte maar wel echt vet handige fietsen. Totdat ik ga ontspullen en mezelf even spreekwoordelijk diep in de ogen kijk. Ik heb al ruim vierhonderddertig dingen weggedaan, en dat betekent dat ik nu aangekomen ben bij het uitzoeken en wegdoen van dingen die ik liever voor altijd stiekem ergens in de periferie van mijn leven met me mee zou nemen. Gewoon omdat afscheid nemen lastig is. Ze zijn al zo lang bij me dat ze als een deel van mezelf zijn gaan voelen. En doe dat maar eens weg. Maar ik ben nu bij het punt van de uitdaging aanbeland dat alle makkelijke dingen al weg zijn. En dus is het tijd om het licht eens aan te doen in de periferie. In dit geval: de garage.



Mijn ‘basisfiets’ is een matzwarte Cortina. Een elektrisch exemplaar dat ik kocht toen ik naar de verste buitenwijk van Amsterdam verhuisde. Ik zit er regelmatig wel drie uur per dag op. Noem me een oma, noem me de verpersoonlijking van een gepensioneerde ANWB-vrouw, want ik weet het, ik ben nog niet eens dertig en ik heb een elektrische fiets. Maar dit exemplaar is het allerbeste dat ik mezelf de afgelopen vijf jaar gegund heb. Hij maakt mijn leven dragelijk. Alle respect voor de strijders in deze wereld die zeggen: “O, maar ik moet iedere ochtend de hele Afsluitdijk over tegen de wind in om naar mijn werk te gaan en dat doe ik gewoon op een normale fiets met twintig kilo aardappels en boodschappen en mijn volledige flexwerkkantoor in mijn rugzak. ’s Middags weer terug, niks aan, lekker uitwaaien twee uur lang voor ik mijn avond begin joh”. Gefeliciteerd. Ik ben niet zo iemand. Als je mij de achttien kilometer naar het centrum niet-elektrisch laat fietsen kom ik als een kletsnat bezwete stier aan op mijn bestemming, heb ik datzelfde knalrode hoofd als op al mijn vakantiefoto’s uit mijn kindertijd en voel ik me hierdoor extreem onprettig in sociale context. Daar wordt dus helemaal niemand blij van. En nee, “net wat eerder weggaan” bleek hiervoor niet een oplossing. Kortom: ook bij nadere inspectie met mijn spiegelbeeld mocht deze niet weg.



Dan is er mijn sportfiets. Het moet gezegd dat ik daar bijzonder weinig gebruik van maak. Als ik al drie uur gefietst heb kom ik niet ’s avonds thuis om dan te denken: ‘goh, laat ik nog eens een uur op een fiets gaan zitten’. Echter kocht ik dit model ooit van vijf jaar spaargeld en zie ik een toekomstige versie van mijzelf wel weer eens veel gaan sportfietsen. Deze fiets is een twijfelgeval, maar je hebt niet zomaar een goede andere ervoor terug. Deze mag dus blijven.



Dan is er de fiets waar ik bij mijn ouders altijd op reed. Een ultieme ANWB-telg fiets met acht versnellingen, handremmen, een licht frame waar perfect fietstassen aan kunnen hangen, voorvorkvering, de hele rambam. Samen doorkruisten we zes jaar lang de ruigste stormen over de John Frostbrug bij Arnhem naar mijn middelbare school, want mensen zoals wij gingen niet met het openbaar vervoer. Zelfs niet als heel Nederland angstvallig thuisbleef, ben je gek, je hebt toch een goede fiets. Desnoods liep ik de hele route met het ding aan de hand, maar uiteindelijk kwam ik altijd wel aan. Deze fiets verhuisde naar mij toen mijn ouders naar een nieuw huis verhuisden. Aanvankelijk leek dit best praktisch: een extra fiets voor als ik bezoek heb. De praktijk is echter dat ik nooit ga fietsen met bezoek. Ten eerste omdat ik zover buiten de stad woon dat ze halverwege al aan de beademing moeten. Ten tweede is fietsen in Amsterdam voor de onwetende bezoeker van buitenaf meestal een vrij traumatische en daardoor ook gevaarlijke onderneming. Ik neem ze veel liever met het OV en te voet mee zodat ze de stad rustig kunnen bekijken zonder dat ze zichzelf per ongeluk tegen een tram aanrijden in een poging een uit het niks midden voor hun wiel verschijnende Chinese toerist te ontwijken.



En dan is er Mijn Fiets. Het betreft een modelletje dat een paar jaar verweesd had leggen te lopen te wezen in de stalling op mijn vaders werk. Toen ik ging studeren stofte mijn vader ‘m af, knapte ‘m op en monteerde een rekje en een krat voor op de fiets. Aan mijn fiets van thuis kon te veel stuk. Deze opgeknapte daarentegen had een achteruittrap rem en geen versnellingen en daarom ook geen kabels die konden roesten of losraken.



Mijn Fiets en ik zijn vanaf het begin onafscheidelijk. Als een rode draad lopen alle ritjes die we samen maken door mijn studententijd heen. We doorkruisen alle straten van Antwerpen. Soms gewoon om rond te kijken. In het weekend, als het vol met winkelend publiek is. ’s Nachts, als het rustig is en we kunnen slingeren door de grote winkelstraat alsof die van ons is. We fietsten huilend langs de Schelde als de eenzaamheid en de anonimiteit van de nieuwe onbekende stad ’s avonds toeslaat. We verhuizen samen drie stoelen en een kruk in één ritje naar mijn appartement. Gierend van het lachen om de absurditeit van de situatie staat hij braaf stil terwijl ik tot ooghoogte wasgoed optast in zijn krat. Ik leg expres mijn ondergoed bovenop en we fietsen samen door mijn wijk naar de wasserette. We gaan met mijn hele Belgische klas op de fiets naar een dorp genaamd Denderbelle, verdwalen zo godsgruwelijk dat we er tien uur over doen. We voeren mij en de rest van mijn klas al fietsend de schamele hoeveelheid snacks die ik in mijn fietskrat meevoer.



In mijn Amsterdamse buitenwijk blijft Mijn Fiets opeens staan. Ik houd mezelf voor dat we vast snel naar een andere woning zullen verhuizen samen, en dat mijn elektrische dan weer weg kan. Dat het bekende team van Fiets en ik dan als vanouds de handen en banden ineen zal slaan en dat we weer als koningen door de dag en de nacht zullen rollen. Maar ik blijf in mijn buitenwijk en ik constateer dat ik een vrouw met vier fietsen ben waarvan ik er drie niet gebruik.



En zo gebeurt het dat ik Mijn Fiets en mijn fiets-van-bij-mijn-ouders bij het grofvuil zet. Dat klinkt wat liefdelozer dan het is. Ik maak aan beide jasbeschermers een stuk papier vast met daarop de tekst “Ik ruimde mijn garage op en hoewel deze twee het prima doen gebruik ik ze niet meer. Neem ze gerust mee!”. Ik pomp de banden op, steek de sleutels in het slot en ga in mijn keuken op de eerste verdieping voor het raam zitten om te kijken wie ze meeneemt.



De fiets-van-bij-mijn-ouders is als eerste aan de beurt. Een bewoner van de schaduwwoongroep aan de overkant van de straat neemt hem mee. Schaduwwoongroep? Ja, dat moet ik wellicht even uitleggen: Ik woon in een woongroep. Aan de overkant van onze straat bevindt zich op het overliggende hoekje óók een woongroep. Ze hebben precies dezelfde ruimtes als wij, maar bij hen is alles in spiegelbeeld. Met name tijdens de lockdown zaten we vaak stiekem bij hen naar binnen te gluren en te fantaseren over de levens van onze schaduw-alter-ego’s. Want wie van hen zat er in mijn kamer en was dus “hun&#8221; Marlies? Ik zag ooit een jongen met gekruld blond haar precies zoals dat van mij en een zelfde soort linnen boodschappentas als die van mij hun paadje in lopen. Voor mij was dat Marlin, hun Marlies. Ik, als het leven net was anders was gelopen. Het feit dat een bewoner van de schaduwwoongroep mijn ontspulde fiets nu meeneemt om hem bij hen in de schuur te zetten is dus op metaniveau super grappig. In de schaduwversie van mijn leven bevindt de fiets zich dus nog steeds in mijn garage, om ook daar vermoedelijk jarenlang ongebruikt te staan. Ik vermoed namelijk dat mijn schaduw-ik ook uit een ANWB-gezin komt en dus helemaal geen extra fiets nodig heeft.



Ik word gebeld, een bouwvrachtwagen onttrekt de grofvuilplaats een tijdje aan het zicht, ik ga naar de wc, en opeens is ook Mijn Fiets weg. Het doet wel een beetje zeer, dat ik hem niet heb kunnen uitzwaaien. Dat ik niet weet wie hem nu geadopteerd heeft. Maar het is nu gedaan. De twee grootste objecten die ik wegdoe tijdens mijn ontspullingsactie zijn verdwenen. Gelukkig heb ik hem nog uitgebreid gefotografeerd voordat hij werd weggehaald, met én zonder “adopteer mij alsjeblieft” a4’tje.



Ik betrap mezelf er op dat ik het jammer vind dat ik al bijna bij de 465 wegdoebare spullen ben. Ik raak verslaafd aan de verhalen die ze me hervertellen. Ik kan niet meer stoppen. De teller slaat door tot ver boven de vijfhonderd. Steeds meer spullen uit de periferie moeten eraan geloven. De verweesde helft van een paar lievelingsoorbellen waarvan ik altijd ben blijven hopen zijn tweelingbroer terug te vinden. Mijn antieke Nokia die met me mee de woestijn van Australië inging wegens zijn onverwoestbaarheid, fenomenale receptie en lange batterijduur. De allereerste set beddengoed die ik ooit van mijn eigen geld kocht&nbsp;(satijngeweven, blauwgestreept), waarna ik de rest van de maand witte rijst met kruiden at omdat ik me te laat realiseerde dat ik helemaal niet genoeg geld had voor beddengoed én boodschappen. De wegdoestapel in mijn kamer groeit en groeit. Het is confronterend en gênant om te zien hoeveel je verzamelt door de jaren heen. Anderzijds vind ik voor bijna alles een passende herbestemming en koop daarmee wat schuldgevoel over mijn eigen spilzucht af.



Een paar dagen later zit ik op mijn elektrische fiets naar huis. Ik rijd langs de middelbare school waar ik altijd langs fiets. Kinderen voetballen. Ken je dat, van die momenten waarop alles wat er gebeurt zich in slow motion lijkt af te spelen, maar je lichaam nog steeds in reële tijd functioneert? Waardoor je dus ziet wat er voor verschrikkelijks gaat gebeuren maar je logge, trage lijf niet vlot genoeg kan anticiperen om het onheil af te wenden? Zo gaat het met mij en de voetbal. Door een bizarre toevalligheid belandt de bal exact voor mijn voorwiel en klap ik er in volle elektrische vaart overheen. Ik weet niet of je wel eens ergens tegenaan gestoten bent met inparkeren? En of je toen verbaasd geweest bent over hoe diep zo’n deuk met zo’n lage snelheid al is? Dan kan je je er waarschijnlijk wel iets bij voorstellen hoe scheef mijn fiets is en hoeveel pijn mijn knie doet als we samen met deze vijfentwintig kilometer per uur op het asfalt in een plas smakken. Je kunt je er dan waarschijnlijk ook wel iets bij voorstellen dat zelfs een waterdichte iPhone niet meer zo waterdicht blijft als al dit geweld bovenop ‘m dendert midden in een centimeters diepe plas.



Even een klein stapje terug. In mijn voorbereiding naar deze maand van ontspullen toe lees ik online wat ervaringsverhalen van mensen die de challenge al eens hebben gedaan. Een van de tips die ze meegeven is om dat wat je wegdoet te fotograferen. We bewaren veel spullen namelijk vanwege de herinnering die ermee verbonden is. Als je er dan een foto van maakt is het object wel weg, maar de herinnering niet. IJverig maak ik dus foto’s van alles dat ik op het punt sta weg te doen: van mijn slaapzak met de Australische vlag, het acaciahouten masker, het cassettebandje met aux-kabel, de tekst op de pagina’s uit het schriftje, de leren tas uit Spanje, de flacons douchegel uit het hotel in Israël en tot slot van mijn beide fietsen. Het maakt afscheid nemen inderdaad minder moeilijk. Het is alsof ik door een fotoalbum van een reis blader en ‘och ja, dat hebben we ook nog gedaan toen’ kan denken.



Maar dan val ik dus met de telefoon met alle foto’s erop in een plas water. Ik ontdek hierdoor bij thuiskomst dat ik iets heel belangrijks ben vergeten te ontspullen: mijn iCloud. Mijn telefoon heeft al vier maanden geen back-up meer gemaakt omdat dit digitale wolkje vol was. Naast al mijn spullen zijn nu ook alle foto’s ervan verdwenen.



Het voelt als de overtreffende trap van ontspullen. Zelfs de uitdrukking ‘maar gelukkig hebben we de foto’s nog’ gaat hier niet meer op. Het voelt alsof alle spullen stiekem naar me knipogen vanuit hun hiernamaals, en me hiermee meer proberen te motiveren om hun verhalen op te tekenen. Om onze gezamenlijke herinneringen in een album van woorden te vangen. Ik besluit dat dat het minste is dat ik kan doen om onze tijd samen te eren. Dus bij deze. Dankjulliewel.

Ik groei op in een ANWB-gezin. Moet ik dat begrip nog uitleggen? Je weet wel. Zo’n gezin dat veel outdoor-kleding draagt, altijd ontzettend voorbereid is...

Gelukkig hebben we de foto’s nog

‘Zal ik je zakmes een onderhoudsbeurtje geven?’ vraagt de Zwitser. ‘Ik dacht dat je het nooit zou vragen,’ zeg ik. Hij loopt naar onze auto, verderop, waar de Brit en de Duitser nog altijd aan het ruziën zijn. De picknicktafel waaraan wij twee zitten is precies ver genoeg om niet met ze geassocieerd te worden, maar de ruzie wel in grote lijnen te kunnen volgen. De Zwitser komt terug met een etuitje ter grootte van een aansteker. Er komt een miniatuur tandenborstel uit. Een klein flesje olie. Een klein doekje. Ik krijg er barbie-heimwee van. Wil de miniatuurobjecten even aaien. Hij ziet mijn blik. Schuift de spullen naar me toe zodat ik ze even kan bepotelen. ‘Heeft nou iedere Zwitser zo’n onderhoudssetje?’ vraag ik. Hij haalt zijn schouders op. ‘Zo&#8217;n beetje. Zo’n multitool is handig in de bergen. En een mes dat dienst weigert op het cruciale moment is erger dan geen mes.’ Ik overhandig hem mijn zakmes. ‘Do I have permission to open your knife?’ vraagt hij. Ik maak een lichte hoofdbuiging. Ik wil hem vragen of er mes-etiquette bestaat, of dat hij me een beetje zit te plagen. Met deze jongen weet je het nooit. Enerzijds lijkt hij het hele leven en zichzelf bloedserieus te nemen, anderzijds ontdek ik hoe langer ik hem ken hoe meer momenten waarop hij in zichzelf zit te grinniken. ‘Waar hebben ze het inmiddels over?’ vraag ik, en gebaar met mijn hoofd naar de twee bij de auto. Hij haalt zijn schouders op. Ik heb meteen spijt van mijn roddelige vraag. Hij is een man van de aarde, de natuur, de bergen. Niet van ruzies over niks en gekrenkte ego’s. Maar dan zegt hij opeens: ‘Johan vindt dat David eens naar een dokter moet om de geringe lengte van zijn penis te laten bekijken. David heeft zonet een pak met worstjes naar Johan gegooid. Ze staan nu te discussiëren wie ze moet oprapen. Er zitten een paar duizend insecten op. En vleessap van de worstjes op Johans T-shirt.’ ‘Dé worstjes?’ ‘Dé worstjes.’



Goed, even een stapje terug. Hoe ik onder de aller helderste Melkweg ooit belandde met drie bizarre mannen, een gehuurde auto met een daktent en rottende lamsworstjes.



Ik ben in mijn eentje op reis in Australië. Het is niet een ik-ben-achttien-en-ik-ga-op-zoek- naar-mezelf-reis, maar het heeft er wat van weg. Ik ben twintig. Een half jaar geleden ontsnapte ik op een microseconde na aan de dood in een heftig verkeersongeluk met een tram. Ik was te overwerkt en druk met piekeren om goed uit te kijken bij het oversteken. Een dag later komt er iemand om in een vrijwel identiek ongeluk een paar straten verderop. Die realisatie doet iets met een mens. Zeker als je twintig bent. Terwijl ik high van de pijnstillers aan het revalideren ben, besluit ik het er eens van te nemen in het leven. Ik besluit eindelijk eens die grote reis te gaan maken en neem een voorschot op mijn smartengeld.



Het nadeel van alleen reizen in een groot land zonder rijbewijs is dat je afhankelijk bent van iedereen die op dit vlak een stukje onafhankelijker in het leven staat. En zo komt het dat ik een oproepje op het prikbord van mijn hostel hang. “Dutch girl looking for likeminded people to travel with to Kakadu National Park. No license, but I can sing and dj with the fiftyish songs on my phone.”



Natuurlijk krijg ik een sms’je van een enge man die zegt dat hij me wel het één en ander van de wereld wil laten zien. Iemand die me uitnodigt op de matras in zijn tweepersoons busje. Iemand die me uitnodigt bij hem op de boerderij, die zegt dat hij een verse zandhoop op zijn terrein heeft liggen die hij “Dutchie&#8221; noemt. We hebben het hier over het tijdperk vóór alle true crime Netflix-series, maar gelukkig word ik instinctief niet enthousiast van dit soort massamoordenaars met verse grafheuvels vernoemd naar mijn land van herkomst.



Uiteindelijk beland ik om de tafel met drie mannen die allemaal in hetzelfde hostel verblijven. Er is David. Zesendertig jaar oud, dik, zo bleekroze als je je een Brit voorstelt, zeer kalend maar in de ontkenning daarover. Hij draagt afritsbroeken, een rieten hoed en canvassen wandelschoenen voor in de tropen, ook al zijn we in de grootste stad in de omliggende duizend kilometer. David is klaar voor avontuur en hij is niet bang om dat uit te stralen. Hij is hier om opnieuw te beginnen.



David heeft duidelijk zijn hele leven nog nooit ergens bij gehoord, behalve bij zijn moeder. Totdat hij op reis vertrok woonde hij nog thuis. Ik vraag me af of zij geholpen heeft om zijn outfit uit te zoeken of dat hij dat helemaal zelf gedaan heeft. In het verlengde daarvan vraag ik me af of het aan haar en haar inmenging te wijten is dat zijn leven nooit echt op gang is gekomen, of dat hij ook dat volledig aan zichzelf te wijten heeft. Maar dat vraag je natuurlijk niet zomaar aan een man van zesendertig. Dus ik houd het bij aannames.



Er is Johan. Negentien, Duits, draagt een canvassen cowboyhoed. De eerste keer dat hij Engels begint te praten heb ik het gevoel dat ik naar een porno-satire zit te luisteren. Hij heeft zo’n zwaar, kreunend Duits accent dat het een parodie op Engelssprekende Duitsers lijkt. Zeker als hij in de supermarkt aan alle medewerkers maar blijft vragen waar de “nuuuuudelnnnnnn&#8221; zijn (noedels, Duits voor pasta) realiseer ik me dat ik deze man nooit van mijn leven serieus ga kunnen nemen. Johan komt uit een extreem uitgestorven stuk van Duitsland, en heeft zodoende sinds zijn veertiende al een rijbewijs. Hij moest meehelpen op de boerderij, zware voertuigen rijden, ver reizen naar de dichtstbijzijnde kerk. In Duitsland schijn je dan een speciale uitzondering op de wettelijk toegestane chauffeursleeftijd aan te kunnen vragen. Johan heeft het iedere tweede zin over zijn verloofde. Een meisje waarvan bij doorvragen een foto getoond wordt en die een soort gnoom van zestien blijkt te zijn, maar ondanks alles staat hij toch erg trots met zijn arm om haar heen op de foto.



En dan is er Chris. Zwitsers, zwijgzaam, noemt geen leeftijd, heeft in het Zwitserse leger gezeten en heeft opvallend kleine tanden. Hij is voor onbepaalde tijd op reis. Chris fascineert me vanaf het begin. Alles aan hem is in balans en precies zoals het moet zijn. Ik heb heel diep respect voor mensen zoals hij, die niks willen of proberen te zijn maar die gewoon kloppen. Ik vermoed dat hij zo iemand is die daadwerkelijk alles dat hij heeft meegenomen op reis ook regelmatig gebruikt. Ik wou dat ik meer zoals hij was.



We besluiten met zijn vieren een auto te huren. Zo eentje met een tent op het dak en een kookkit erbij. Dan zijn we helemaal zelfvoorzienend in de outback.



Al tijdens het inkopen doen gaat het mis. David wil toch “at least half decent”&nbsp;eten. Hiermee bedoelt hij onder andere dat hij een pak met zestien lamsworstjes en mint sauce mee wil. Johan wil alles in onverwoestbare conserven en gedroogde dadels en vijgen. Hij zegt dat David dat op zijn leeftijd best ook in zou slaan. Of vindt hij het normaal om altijd geconstipeerd te zijn?



‘Dat kan zo een paar kilo schelen,’ zegt Johan tegen David, en prikt in diens buik. Terwijl er spuugdeeltjes uit Davids mond wolken als hij probeert Johan af te bluffen in beter Engels, word ik steeds angstiger voor het naderende avontuur.



Al kijkend naar hoe ze wild staan te gesticuleren met hun geprefereerde outback-voedsel, realiseer ik me opeens dat ik Chris nergens meer zie. Ik dwaal door de gigantische supermarkt en vind hem bij de non-food afdeling. Hij staat in alle rust de kampeerspullen te bekijken. Lampjes die op een zonnecel werken. Waterzak-douches.



Ik inspecteer de slaapzakken. Ik ging niet op reis met het idee te gaan kamperen, en het schijnt flink af te kunnen koelen in de outback. Opeens ligt Chris op zijn buik voor het schap en steekt zijn arm tot schouderhoogte tussen de spullen. ‘Wat dóé je?’ vraag ik. Het ziet eruit alsof hij een koe inwendig aan het onderzoeken is. Dan trekt hij een blauwe foedraal tevoorschijn. ‘Dit is waar je naar op zoek bent,’ zegt hij. Ik bekijk het blauwe ding beter. Het is een mummyslaapzak met de Australische vlag erop. Zo te zien was het de allerlaatste. En zo komt het dat ik mijn aller dierbaarste reissouvenir in een supermarkt koop.



Uiteindelijk staan David en Johan demonstratief een paar kassa’s bij elkaar vandaan af te rekenen. David heeft een mandje vol verse worstjes en bacon, Johan heeft een stapel blikken, wat astronautenvoedsel en gedroogd fruit. Zonder dit al te duidelijk uit te spreken hebben Chris en ik naast wat snacks en vers fruit wat complementaire dingen voor bij Johans voorraad uitgezocht. We hebben zo onze vraagtekens bij de formule rauw vlees, Australische zon en de lokale krokodillenpopulatie. Bovendien hoef ik niet zo nodig dode babydieren met me mee een natuurgebied in te nemen. Het voelt op een vreemde manier oneerbiedig. Maar dat zeg ik niet.



Al in de auto naar Kakadu National Park gaat het helemaal mis. We zijn nog geen vijf minuten onderweg. Johan zit achter het stuur van de enorme terreinwagen die we hebben gehuurd. David is na veel aandringen van hemzelf op de passagiersstoel ernaast terechtgekomen. Wat blijkt: hij vertrouwt Johans rijkunsten voor geen meter en is vastberaden daar op een nét verstaanbare fluistertoon bij iedere zich voordoende gelegenheid iets van te zeggen. ‘I wouldn’t have slipped in between those two, but you know&#8230;’ fluistert hij op een rotonde. ‘Interesting usage of the break,’ lispelt hij als Johan een beetje plotseling remt voor een roofvogel met een spanwijdte van twee meter die opvliegt vanaf een kangoeroekarkas.



Misschien is Johan lichtelijk doof van een leven tussen luidruchtige landbouwmachines en heeft hij niet alles gehoord. Misschien is zijn ego zo groot dat het hem aanvankelijk niks doet. Misschien is hij heel erg van plan&nbsp;the bigger man&nbsp;te zijn in deze situatie. Dus het duurt lang voordat hij reageert. Maar dan opeens slaat Johan een bizarre, schrille kreet. Het heeft iets dierlijks. Hij trekt zijn schouders op, stampt met beide voeten tegelijk op de vloer voor zijn pedalen en schudt aan het stuur.



&#8216;Shut the FUCK up David, shut the fuck UP,’ zijn pornostem schiet beangstigend hysterisch de hoogte in. ‘If you would have known this much about life, do you think you would have been here at 36 years old with three random teenagers in a car? Do you really think that if you had it all figured out, you would have zero friends who wanted to join you on this journey of a lifetime? Do you really think you would have called your mother straight before we left to let her know that you would not be calling tomorrow because there would be no wifi? Do you really think you would be taking fucking sausages into the desert? Wake the fuck up David, your life is a fucking joke, a fucking joke.’ Als verstijfd zitten Chris en ik achterin. ‘Let vooral niet op de kinderen op de achterbank,’ fluistert hij tegen me. ‘Do you have something to add, Chris?’ Als een zweepslag klinkt Johans stem door de benauwde auto. David gnuift. Probeert zich te herpakken. Maakt dankbaar gebruik van de afleiding die Chris’ opmerking bracht om met een goed wederwoord te komen. ‘Volgens mij ben jij de enige tiener hier, Johan,’ zegt hij. ‘Zo gedraag je je in ieder geval wel.’ Hij draait zich half naar ons om en kijkt ons met een schuin glimlachje aan. Maar zijn mondhoek trilt en het zweet parelt langs zijn slapen. Het haar in zijn nek is nat. Hij ziet er viezig en hulpeloos uit. Hij probeert iemand in zijn hoek te krijgen, iemand die hem gaat helpen om hiervan terug te komen. Maar Chris en ik zijn samen Zwitserland daar op de achterbank en blijven verbluft stil. ‘That&#8217;s not the fucking point David,’ gilt Johan. ‘En nu hou je je fucking bek anders stop ik hier aan de kant van de weg en laat ik je achter.’



We weten allemaal wat dat betekent. De bermen zijn steenrood van het zand dat zich kilometers ver uitstrekt en overal liggen kangoeroekadavers. Hier achtergelaten worden in de brandende zon, zonder water en beschutting betekent dat je voor zonsondergang waarschijnlijk dood bent of een ongeneeslijke vorm van huidkanker hebt op gelopen. Het is daarna heel lang stil. Ik heb het gevoel dat we allemaal maar half zoveel ademhalen als we normaal zouden hebben gedaan. Ik realiseer me dat David in stilte munitie spaart voor een wraakactie. Maar ik hou mezelf heel erg voor dat dat niet mijn probleem is.



Het is pikdonker als ik wakker word van een schuivend geluid. Ik lig samen met Chris tussen de andere twee in de tent. David ligt links naast me. Het duurt even voor mijn ogen aan het donker gewend zijn en voor ik wakker genoeg word om dat wat ik waarneem te verwerken tot een conclusie: David ligt naast me te masturberen. Onder zijn slaapzak. Ik vind het onwaarschijnlijk ingewikkeld wat ik met dit gegeven moet doen. Gelukkig wint na een paar minuten de slaap. Het was een dag vol indrukken.



De volgende dag lijken David en Johan tot een gewapende vrede te hebben besloten. Ze haten elkaar intens en laten geen kans voorbijgaan om afkeurende blikken te werpen en geluiden te maken, maar alle regelrechte beledigingen houden ze voor zich. ‘So, David, heb je een vriendin moeten achterlaten daar in Engeland?’ vraagt Johan verrassend neutraal.



David schudt zijn hoofd. Leest gelukkig niet meer in de vraag dan de vraag zelf. ‘Ik ben nooit echt het relatie-type geweest,’ zegt hij, ‘Mijn laatste vriendin maakte het uit nadat ze had geklaagd dat ik me aftrok in mijn slaap.’ Mijn hart slaat een slagje over. Hij trekt weer zo’n poging-tot-sympathie-opwekkend scheef glimlachje. Ik glimlach niet terug. &#8216;Ze verzinnen de gekste smoesjes om maar gewoon niet te hoeven zeggen dat ze iemand anders hebben, hè?’ Ik vraag me af of dat überhaupt mogelijk is, in je slaap, maar zeg het niet hardop. Zelfs Johan moet hier namelijk een beetje om lachen.



Toch blijft de vrede niet lang hangen. Bij aankomst op onze tweede kampeerplaats blijkt ten eerste dat op het moment dat de zon begint te dalen ongeveer honderdmiljoenmiljard muggen opeens helemaal klaar voor de tijd van hun leven zijn. Ik overdrijf dit niet. Terwijl ik er eentje doodsla op mijn onderarm word ik gelijktijdig op acht andere plekken gestoken, dwars door mijn kleding heen. Zoiets bizars heb ik nog nooit meegemaakt. We slaan onszelf en elkaar net zolang totdat we overstag gaan en ons hele lichaam met vergif uit een busje inspuiten. De gekmakende jeuk is op zichzelf al niet best voor de toch al wat lage moraal. Maar dan gaat de achterklep open en komt de meest intense lijklucht naar buiten gekwalmd. De lamsworstjes zijn gaan rotten.



Er lijkt wat rottingsvocht op Johans backpack te zijn gedrupt. Johan is woest. David probeert dit af te schuiven op Johans naar zijn mening waardeloze inpakvaardigheden Als zijn worstjes gewoon netjes een eigen vierkante meter ruimte hadden gekregen waar geen andere spullen lagen, zoals hij had gevraagd, was dit namelijk nooit gebeurd. ‘Als jij niet zo dik was geweest dan was er misschien meer plek in de auto geweest voor dat soort fratsen,’ roept Johan. ‘Als jij niet zo’n lelijke vriendin had gehad was je misschien haar en niet ons gaan lastigvallen met je aanwezigheid,’ gilt David met een hysterisch hoog stemmetje terug. Chris pakt vakkundig onze slaapzakken en een zak chips en gebaart me hem te volgen naar een picknicktafel verderop.



En daar zitten we dan. De Zwitser en ik. Allebei in een slaapzak geritst. Ik heb de mummykap over mijn hoofd getrokken. ‘Het is jammer dat die twee zo druk met elkaar zijn dat ze ons hier niet zien hier,’ zeg ik tegen Chris. &#8216;Van een afstand moet het eruit zien alsof er twee gigantische wormen aan een picknicktafel zitten.’ Hij grinnikt zonder opkijken zijn kleine tanden bloot. Hij heeft mijn zakmes vast zoals een ervaren fokker een puppy op zou pakken. Zorgvuldig, maar met stevige en trefzekere hand, precies wetend waar de kwetsbare plekken zitten en die vakkundig omzeilend. Hij oliet de scharniertjes, scrubt stof en zandkorreltjes weg. ‘Je vindt me vast een waardeloze messeneigenaar,’ zeg ik. ‘Ik heb ze erger gezien,’ zegt Chris. Dat is een vriendelijke manier om ja te zeggen, denk ik. Maar gelijk heeft hij. ‘Heb je al omhoog gekeken?’ vraagt Chris. Ik realiseer me met een beschaamd gevoel dat ik daar in alle opwinding van de ruzie niet aan toe ben gekomen. Dus leg ik mijn hoofd in mijn nek en kijk omhoog. Mijn mond valt open. Ik begrijp voor het allereerst ten volle waarom de Melkweg de Melkweg heet. Het is alsof er een blauwig witte snelweg boven onze hoofden hangt. Een baan van sterrenstof, zo helder en afgetekend dat ik hem zou moeten kunnen aanraken als ik opsta. Ik heb nog nooit zoveel sterren in de lucht gezien. Hoe kan het ook anders, de dichtstbijzijnde plek met onnatuurlijk licht is honderden kilometers van hier. ‘Wauw,’ zeg ik. ‘Mensen zouden vaker omhoog moeten kijken,’ zegt Chris. Hij overhandigt me mijn mes. ‘Het is goed om je soms te realiseren hoe belachelijk klein je bent te midden van álles dat er is,’ zegt hij, &#8216;hoe weinig je eigenlijk uitmaakt.’ ‘Dat klinkt best verdrietig,’ zeg ik, hoewel het me ontroert. ‘Vind je? Ik vind het juist onwaarschijnlijk geruststellend dat mijn leven niet zo ontzettend veel uitmaakt. Je kunt je over dingen eindeloos het hoofd breken, of tegen dingen opzien, maar als je bekijkt hoe klein jouw leven en jouw keuzes te midden van dit alles zijn&#8230;’ ‘Dan valt er een heleboel weg,’ zeg ik. ‘Precies. Opeens wordt het leven dan heel simpel.’ Verderop ons staan Johan en David nog steeds tegen elkaar staan te schreeuwen. ‘Dankjewel,’ zeg ik. ‘Anytime,’ zegt hij.

‘Zal ik je zakmes een onderhoudsbeurtje geven?’ vraagt de Zwitser.‘Ik dacht dat je het nooit zou vragen,’ zeg ik.Hij loopt naar onze auto, verderop, waar...

Ooit was ik een vrouw met een eigen verdieping in een herenhuis in het hartje van Antwerpen.



Ik hoor je zuchten. Romantiek.



Antwerpen, daar waar alles zachter is: de mensen, de broodjes, de g. Ik ben me er altijd een&nbsp;Englishman in New York&nbsp;blijven voelen, zoals Sting dat zo treffend verwoordde.&nbsp;I’m an alien. I’m a legal alien. I’m an Englishman in New York. Ik ben een Arnhems meisje dat zich tot haar verhuizing naar België nog nooit zo’n boomlange, struise, gênant directe vrouw heeft gevoeld. Naar Nederlandse standaarden ben ik op dat vlak een zachtgekookt ei met een flink vloeibare dooier. Naar Belgische standaarden ben ik een vuurtoren van ongewenste uitgesprokenheden. Je zult begrijpen dat ik me nooit helemaal thuis ben gaan voelen bij onze Zuiderburen, mijn persoonlijkheid en humor steeds meer inslikkend om maar niet constant aangestaard en in stilte verwenst te worden door iedereen in dezelfde ruimte. Maar uiteindelijk doet romantiek het goed bij een rouwrandje.



Inmiddels woon ik in een woongroep die zo ver buiten Amsterdam ligt dat ik eigenlijk een hele provincie verderop woon. Ik hoor je grinniken om deze overdrijving, maar het is echt waar. Je vraagt je wellicht af waar het mis is gegaan.



Het antwoord is: het ging mis bij een grill. En daarna bleef het misgaan bij die grill.



Laat ik je eerst eens voorstellen aan de verschijningsvorm van dit onheilsobject. Je kent ze wel, van die tosti-ijzer achtige keukenapparaten waar je groentes, tosti’s en burgers tussen kunt leggen om ze binnen de veilige geborgenheid van je huis te indoor-barbecueën en van een paar mooie zwarte streepjes verkoling te voorzien. Onschuldig, zou je zeggen. Dat is gerekend buiten de grote ontwrichtende kracht van deze ongeluksmagneet.



Ik koop de grill aanvankelijk om iets goed te maken in de wereld.



Zoals zoveel studenten werk ik in een restaurant tijdens mijn studie in Antwerpen. Het restaurant heet De Camping. Aangezien ik nog nooit in een restaurant heb gewerkt beloven ze me daar alle geheimen van de horeca te leren. Dat klinkt leuker dan het blijkt te zijn. Ik ontdek dat vrijwel alles dat op de kaart staat uit de frituur of uit de vriezer komt, en dat bijna alles in de magnetron wordt bereid. Hoe langer ik er werk hoe meer ik weet, en hoe viezer al het eten me gaat smaken. De chef vertrouwt me na verloop van tijd zelfs toe dat de gegrilde groentes in de gegrilde groentesalade nep zijn. In de dramatische pauze die hij laat vallen, stel ik me van alles voor bij het nep-zijn van gegrilde groentes. Zijn ze stiekem van versnipperd en daarna geperst afvalvlees of restgroente gemaakt, zoals frikandellen? ‘Ze zijn gans niet gegrilld,’ zegt de beste man. ‘Die streepekes zijn met ‘nen stift aangebracht in de fabriek.’ Hij likt zijn sjekkie dicht en blijft me aankijken. Hij lacht zijn bruine tanden bloot. &#8216;People eat shit and they love it.&#8217;



Als tegenwicht tegen deze nepgrillerij besluit ik zelf een grill aan te schaffen, zodat ik in ieder geval in mijn eigen huis authentiek gegrilde groentesalade kan maken en nog eens iets echts kan proeven. Mijn tweede onderliggende motief is overigens wat minder wereldreddend en zuiver: als resultaat van mijn gevoel van totale ontheemding en een nogal ontwrichtende opleiding aan de lokale toneelschool heb ik gedurende dat jaar stukje bij beetje een eetstoornis ontwikkeld. Ik leef vrijwel louter op groente en pindakaas en sport acht keer per week, waardoor ik allerlei overbelastingen en ontstekingen aan mijn knieën en voeten heb. Ik kan op een gegeven moment enkel nog traplopen en opstaan van een stoel door me aan leuningen omhoog te hijsen. Al die kilo’s groente nu eens op een andere manier kunnen klaarmaken dan rauw of gestoomd is bijzonder welkom, dus zodra ik op het idee kom om een grill te kopen lijkt alles op z’n plek te vallen.



Ik heb die avond een berg onwillige paprika staan grillen voor mijn salade van ijsbergsla, extreem magere yoghurt en nog wat andere seksloze ingrediënten. Ik heb haast, heb de paprika niet handig en daardoor te dik gesneden. Die goedkope kutgrill kan sowieso niet op een hogere stand dan ontzettend mañana mañana, het zacht worden van de paprika duurt eindeloos.



Het resultaat is dat ik te laat mijn voordeur uit loop voor een avondcollege filosofie. De grill vervloekend, sta ik op de rand van de stoep en kijk naar rechts. Ik leun licht voorover en wil naar links gaan kijken maar stap al half de straat op want ik heb háást. En dan komt er een tram die me op z’n neus meepakt en meters verderop op de straat smakt.



Kort samengevat: Gebit aan gort, overal bloed,&nbsp;out of body experience, vol met pijnstillers gegooid worden en als een highe geest uit de fles opeens de meest Hollandse versie van mezelf zijn, maanden revalidatie.



Aanvankelijk kan ik alleen maar slapen. Na twee maanden komt de periode van doen alsof er niks aan de hand is. Doen alsof ik niet op een milliseconde na bijna dood was en dat nogal wat impact heeft op een mens. Van stiekem in stilte flink fysiek gehandicapt zijn.



Al voortploeterend met de hechtingen in mijn gezicht en mijn arm in een mitella sta ik een paar weken lang iedere dag &#8211; o ironie &#8211; in de tram om mezelf naar mijn opleiding te kunnen verplaatsen. Ik leer een heleboel over het leven tijdens deze maanden van verstilling. Eén van de dingen die ik leer, is dat ik mezelf figuurlijk &#8211; maar daar op die neus van de tram ook bijna letterlijk &#8211; compleet ben kwijtgeraakt op die toneelschool in België. Ik wil me niet langer ergens een legale, getolereerde buitenstaander voelen. Het is klaar.



Kort gezegd film ik stiekem een aanmeldingsfilm voor de Filmacademie met de camera van de opleiding, zit ik (per ongeluk) high van de pijnstillers bijzonder laconiek bij mijn toelatingsgesprek en slaag er daardoor op magische wijze in om één van de vijf beschikbare plaatsen van de opleiding documentaire regie te bemachtigen.



Dolenthousiast gooi ik al mijn bezittingen in verhuisdozen en keer terug naar de Heimat. Ik heb nooit geweten dat ik zo van Nederland houd totdat ik er weer mag gaan wonen.



De bijkomstigheid van aan de Filmacademie gaan studeren is dat ik in Amsterdam moet gaan wonen. Helaas zijn daar geen betaalbare herenhuizen beschikbaar, met uitzicht op de okapi’s van de dierentuin naast het centraal station. Ik beland in een herbestemd ziekenhuis waar ik een keuken en badkamer zonder ramen deel met zestien andere studenten.



Ik woon er een tijdje heel gelukkig. Op de valreep pak ik toch nog even het echte Nederlandse studentenleven mee. De reuring. De lol. De chaos. De typische, studentenhuiseigen schmutzigheid waar een mens de rest van haar leven aan kan blijven refereren. De vermiste waterkoker waar een ware heksenjacht naar ontstaat, tot kamerzoekingen aan toe. Ik hou van de manier waarop iedere verdieping een ander soort feestje geeft ieder weekend. Ik kan op een willekeurige verdieping uit de lift stappen en me in een andere biotoop begeven.



De grill is zo subtiel betrokken bij mijn vertrek uit mijn studentenhuis dat ik het slechts terugdenkend kan plaatsen.



Er vindt een reeks gebeurtenissen plaats waardoor ik besluit dat het allemaal erg legendarisch was, maar dat het tijd is voor een ander soort woonsituatie. Er is de drol in de douche. Er is die ochtend dat ik de keuken binnenkom en er tien wildvreemden blijken te slapen die een huisgenootje gisteravond super dronken heeft uitgenodigd, om vervolgens zelf maar niet wakker te worden en mij de volledige dag met hun ongewenste aanwezigheid op te schepen. Er is de huisgenoot die zichzelf met zijn kamerdeur wijd open een paar uur achter elkaar helemaal uit elkaar laat trekken door een man van Tinder die drie keer zo oud is als hij. En er is de verkolende tosti tussen mijn grill. Ik stuur in de groepsapp: ’Jongens, van wie is dit lapje koolstof en wanneer heeft het genoeg straf gehad? Het staat op het punt om in de fik te vliegen&#8230;?!’ ‘O sorry, van mij,&#8216; stuurt Semmy terug, &#8216;Ik zit in het vliegtuig, wil je ‘m even weggooien?’’



Ik beland in een woongroep die al een grill heeft staan. Een grotere. Een mooiere. Een duurdere. De mijne gaat vanzelfsprekend in een verhuisdoos in de kelder. Had ik me toen maar gerealiseerd dat het apparaat in de stilte van de kelder lag te zinnen op wraak. Dat hij zich lag op te laden voor een paar genadeklappen.



Zoals het met wel meer prille relaties in corona-tijd gaat, belandt mijn prela in een stroomversnelling in de eerste lockdown. Vertaling voor mijn moeder: pre-relatie, dat is een voorstadium van een relatie die zo pril is dat je het nog geen relatie noemt, maar waarin het wel duidelijk is dat je potentieel ergens naar op weg bent. Van de ene op de andere dag woon ik opeens min of meer samen. Het is nog niet zo lang uit met zijn ex en daardoor mist hij allerlei inboedel. Ik hoor je denken: het is nog maar zo kort uit dat hij nog niet eens een nieuwe waterkoker heeft gekocht? Rode vlag Marlies, rode vlag. Vlucht nu het nog kan. Je hebt helemaal gelijk. Had ik maar naar je geluisterd. Maar ik ben verliefd en ik heb zin in tosti’s. Na een paar maanden behelpen met koekenpannen besluit ik dat het tijd is om iets van mezelf bij hem neer te zetten. Ik ben er tenslotte toch zes dagen per week. Nietsvermoedend neem ik mijn grill mee naar zijn appartement. Zes tosti’s later krijgt hij uit het niks opeens een hysterische huilbui. Hij heeft geen idee hoe het allemaal zo snel is gegaan en hoe we hier opeens terecht zijn gekomen. ‘Dit is het niet,’ zegt hij. Om de duizend splintertjes in mijn borstkas maar niet te voelen besluit ik te handelen: Ik gooi mijn grill, mijn vierzijdige RVS rasp en een paar onderbroeken in mijn auto en maak dat ik wegkom van deze instortende man. Ik ben me altijd blijven afvragen of het meenemen van dat ene objectje inboedel naar zijn huis de druppel was die de emmer deed overlopen.



Hoe het ook zij: Ik verzet mijn zinnen door me volledig te storten op mijn werk. Maandenlang monteer ik onbetaald aan mijn volgende film. Het maakt mij en de editor niks uit. Het is onze eerste echte film na ons afstuderen en we gaan hier het maximale uithalen. We maken een feest van de lunchpauzes: meerdere soorten lekker beleg, koeken als dessert, vers brood van de bakker. Op een dag besluit ik als verrassing mijn grill annex tosti-ijzer mee te nemen. Je voelt ‘m al wel aankomen: een week later hebben we een vernietigende feedbacksessie met onze belangrijkste financier en wordt de op dat moment vrijwel voltooide film afgekeurd. Het advies luidt om met een nieuwe editor helemaal opnieuw te beginnen. Niet om die editor, maar om het project een frisse doorstart te kunnen geven. In complete verwarring nemen we die middag afscheid van elkaar, niet wetend dat we elkaar daarna een jaar niet zullen zien.



De grill blijft al die tijd in een boodschappentas bij mijn editor staan. Het begint me op te vallen bij hoeveel onheil het ding betrokken is en ik ben een beetje bang om hem op te gaan halen.



Een jaar later besluit ik dat ik een volwassen vrouw met een eigen bankrekening ben en dat ik niet zo kinderachtig moet doen en het apparaat gewoon op moet halen en moet zien voor wat hij is: een object zonder eigen wil. Op de terugweg verplaatsen de grill en ik ons vijfenveertig bijzonder stroeve minuten gezamenlijk door de stortregen. Ik vloek hardop. Ingepakt in zijn verweerde shopper stuitert hij woest door de krat voorop mijn bakfiets. Alsof hij boos is dat ik hem én zo lang in de steek heb gelaten én dat-ie nu ook nog eens een nat frame krijgt.



Als ik de grill thuis uit de tas haal kan ik me niet aan de indruk onttrekken dat hij spreekwoordelijk z’n middelvinger naar me opsteekt met het enige middel dat hij daarvoor heeft. Al het kaasvet van de tosti’s van een jaar geleden kleeft in verschillende stadia van ontbinding en verkoling nog tussen, op en aan hem. Zelfs in mijn studentenhuis met de drol in de douche hadden ze dit te smerig gevonden om aan te raken. En dat zegt wat. Daarnaast ligt het apparaat in de tas in een plas water. Zul je zien dat ie kortsluiting veroorzaakt als ik ‘m aansluit, denk ik.



En dan is de maat vol. Er kleeft letterlijk en figuurlijk teveel negativiteit aan dit ding om het nog een doorstart te gunnen. De grill gaat op de wegdoe-stapel.



Daar sputtert het ding nog na. Hij valt een keer van de stapel wegdoespul af, op mijn voet. Mijn grote teen is wekenlang blauw, maanden later valt de verkleurde teennagel er pas af. Daarna stort hij zichzelf een keer op mijn zelf gelegde laminaatvloer en stoot er een flinke deuk in. Vanwege de hele voorgeschiedenis en vanwege deze laatste stuiptrekkingen ben ik bang om hem bij het grofvuil te zetten. Stel je voor dat iemand anders het apparaat daar wegpakt, denkend dat het nog een bruikbaar stukje apparatuur is? Stel dat een volstrekt onschuldig iemand de geest uit de fles laat?



Terwijl ik alle andere spullen al heb weggebracht blijft het ding in mijn huis achter. Stevig in zijn vieze Albert Heijn shopper gewikkeld zodat-ie niet zomaar kan openklappen, veilig onder een berg zware dingen zodat-ie niet kan ontsnappen staat hij in de gangkast.



Als ik aan deze reeks schrijf besluit ik dat het eindelijk tijd is om hem weg te doen. Ik neem hem met tas en al mee naar één van de ondergrondse vuilniscontainers bij ons in de wijk. Leg hem in de klep. Klap het ding dicht. Open hem opnieuw om te zien of de grill toch echt in de diepte is verdwenen. Op de één of andere manier blijf ik me toch afvragen wat het ding daar in de duisternis nog allemaal voor plannetjes ligt te beramen. Of de container misschien defect raakt en hij dus maandenlang daar in de ondergrondse vuilnisbuik zal blijven liggen. Of de gemeente al het vuilnis dan zal komen bevrijden en op de stoep zal uitstorten. Of hij dan “per ongeluk” in de bosjes zal belanden. Of hij daar dan door een niets vermoedende wijkbewoner gevonden zal worden. Of dan blijkt dat mijn adres per ongeluk ergens op of in de tas vermeld stond. Of hij op een dag opeens voor mijn kamerdeur zal staan. Maar voor nu lijkt dit verhaal vredig af te lopen.

Ooit was ik een vrouw met een eigen verdieping in een herenhuis in het hartje van Antwerpen. Ik hoor je zuchten. Romantiek. Antwerpen, daar waar...

Weken later zal ik haar Otto noemen. Ze is zestien, zilvergrijs en heeft duidelijk geleefd voordat ik haar kocht, maar ze is helemaal van mij.&nbsp;



In het nu van dit verhaal heeft ze nog heel even geen naam. Daar is ze vooral mijn eerste eigen auto, en zijn we voor het allereerst sinds onze officiële wettelijke verbintenis met z’n tweeën op stap.&nbsp;



We razen jodelend naar haar nieuwe huis (het mijne) vanaf de dealer in Zuid-Holland. Althans, ik jodel, zij brult tevreden. Haar nieuwe distributieriem drijft ons voort.&nbsp; ‘De distributieriem is het hart van de auto,’ had de meneer van de aankoopkeuring gezegd, ‘en dat hart is bij deze heel erg op.&#8217; Ik knikte alsof dat voor zich sprak. Maakte een mentale notitie om de term thuis op te zoeken.&nbsp; ‘Ahja,’ zei ik op een toon alsof ik dit zelf ook al wel had verwacht, ‘En wat kost dat anno nu? Zo’n nieuwe riem… voor dit model?’ ‘Toch wel vierhonderdvijftig euro,’ zei hij.&nbsp; Ik probeerde niet onder de indruk te lijken. Alsof ik dit wel ongeveer verwacht had als ik het vergeleek met al mijn kennis van de prijzen van distributieriemen voor alle andere modellen auto’s waar ik in mijn leven al mee te maken had gehad. Ik sla al deze informatie op als onderhandelpunten voor als ik straks met haar terugkom bij de dealer. Want hoe hard ik ook mijn best doe om naar dealer Willem toe de schijn op te houden dat ik nog twijfel, natuurlijk ben ik helemaal verkocht. Otto en ik horen al een beetje bij elkaar.



Terug naar die eerste keer samen op weg naar huis. We razen zo’n beetje de ring van Amsterdam op als er twee oranje lampjes beginnen te branden op mijn dashboard. Ik vloek hardop. Eentje met een drieletterige afkorting en eentje die geloof ik iets met de motor te maken heeft. Weet ik veel wat dit allemaal betekent, ik heb twee maanden geleden mijn rijbewijs gevoelsmatig op de bodem van een pak cornflakes gevonden, via rijschool&nbsp;Ultimate Drive. Mijn theorietoets leek achteraf gezien vrij veel op fraude en doorgestoken kaart en het verbaast me nog steeds dat er mensen in mijn theorielesklasje in zijn geslaagd om de toets niet te halen. Ongeveer zeventig procent van de vragen op het examen hadden we in de ochtend namelijk één op één behandeld tijdens de cursus bij de rijschool.



Eigenlijk had ik bij het aangaan van de lampjes meteen rechtsomkeert moeten maken. Had ik mijn verstand moeten laten leiden in plaats van mijn gevoel. Terug naar de dealer moeten rijden en mijn geld terug moeten eisen. De auto daar achter moeten laten. Had ik me direct los moeten maken van Otto, voordat ik al te veel aan haar gehecht was geraakt. Maar ze is mijn eerste wagen en ik besluit bij het aangaan van die eerste lampjes dat er geen probleem te groot is voor ons samen.



Ik rijd een paar dagen later terug naar de dealer. Hij belooft via de telefoon er wel even iemand naar te laten kijken. 



Willem zelf staat te roken naast de ingang van de showroom en gebaart me het raampje omlaag te draaien. ‘Vanachter er in,’ roept hij tussen twee hijsjes door. Ik probeer een giechel weg te slikken. Als je oud genoeg bent om een auto te hebben, ben je te oud om om dubbelzinnigheden te lachen, vind ik, wil ik vinden, maar het mislukt. Willem heeft het gelukkig niet gezien. Hij bevindt zich in een wereld waarin alleen hij en zijn peuk bestaan.



En daar staat ze dan, met de neus vooruit de werkplaats in geparkeerd. Je kunt het gevaar maar beter in de ogen kijken. Ze mag dan wat ouder zijn, maar ze schaamt zich voor geen enkele dag dat ze rondrijdt.



Er zijn twee oudere mannen aan het werk. De één rookt een sigaret terwijl hij het nummerbordframe op de bumper van een cabrio bevestigt. Hij schiet een paar keer uit met zijn boor. Laat zijn sigaret vallen. Kijkt niet eens naar de sigaret op de grond. Trapt hem niet uit. Steekt een nieuwe op. Een paar meter verderop komt zijn collega overeind vanuit een motorkap. Hij heeft een vleespet en er druipt bloed van zijn hand.



Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat deze mannen hier meer werken omdat Willem ze een gevoel van zinvol-zijn gunt op hun oude dag, dan dat ze nou zo’n uitmuntende kennis en kunde hebben.



De monteur met de bloedende hand komt op me af lopen. ‘Gaat alles wel goed?’ roept hij, een spoor van bloed achterlatend. Ik onderdruk de neiging om ‘Kijk eens naar jezelf,’ te roepen. ‘Met mij wel,’ zeg ik dan maar, ‘Maar mijn auto heeft wat probleempjes.’ ‘Tsja,’ zegt hij. ‘Nou,’ zeg ik, ‘Ik heb ‘m nog geen week en ik kreeg na een dag al foutmeldingen op de boordcomputer. En het&nbsp;inspection-lampje brandt. Dat is niet de bedoeling natuurlijk.’ ‘Tsja,’ zegt hij nog een keer, ‘Je ken niet alles afdichten hè.&#8217; ‘Nee,’ zeg ik, ‘Maar ik heb hem volledig laten oplappen, aankoopkeuren, een grote beurt laten geven, een nieuwe APK er op en de distributieriem laten vervangen. Dus je zou toch zeggen dat het dan voorlopig even klaar is.’ De vervangen distributieriem voelt als een krachtig wapenfeit. Sinds vorige week weet ik dus pas van het bestaan van zoiets als een distributieriem. Sindsdien gebruik ik het woord minimaal één keer per dag. Het geeft me het gevoel dat ik technische dingen bijleer. Dat ik misschien ooit zo’n stoere chick in een tuinbroek van spijkerstof word die op een skateboard onder een oude pick-up gaat liggen sleutelen op een vrije zondag. Gewoon omdat ik graag aan mechanische dingen zit. Althans, dat laatste zou dan iets zijn waar ik naartoe zou groeien. Want momenteel weet ik niks van mechaniek. Hij kijkt me aan met een blik die op mijn feminismeknop drukt. ‘Tja mevrouwtje,’ zegt hij, ‘Een APK is geen technische keuring he. Dat is banden, raamrubbers, ruitenwissers.’ ‘Dat weet ik, zeg ik, en daarom heb ik-’ ‘U moet niet denken dat ze dan naar de motor kijken, of naar de algehele gesteldheid van de auto.’ ‘Ja, maar de aankoopkeuring-’ ‘Dat is een groot misverstand,’ zegt hij, ‘bij sommige…’ Zijn blik gaat over me heen. ‘…kopers. Over de APK.’ ‘Dat begrijp ik,’ zeg ik, ‘maar juist daarom heb ik-’ Maar nu is hij op stoom. Ik onderdruk de neiging om heel hard &#8216;distributieriem!&#8217; te roepen. Sterker nog, ik besluit te zwijgen. Deze man praat niet tegen mij. Deze man praat tegen eindelijk-een-publiek. Deze man praat tegen zijn vrouw thuis die nooit vragen stelde over hoe zijn dag was geweest. Die hem nooit vroeg om haar nog eens te vertellen over die ene absurde oldtimer motor waar hij van de week aan had mogen sleutelen. De vrouw die uiteindelijk helemaal niks meer vroeg. Die zonder iets te vragen de frituurpan, hun verzameling porseleinen herderinnetjesbeelden en zijn raskat Sjef meenam. Die zelfs niet meer belde om te vragen of ze Sjeffie mocht laten inslapen, toen hij een paar jaar later ziek werd.



Hij praat tegen het eindelijk-eens-publiek over zijn frustratie vanwege het verdwijnen van de groenteboer op de hoek. Niet omdat hij nou zo graag groenten eet, maar omdat de buurt daar samenkwam. Onder de luifel voor de winkel op klapstoeltjes tussen de andijvie zitten. Peuken en sigaren doven op de vensterbank waar niemand het zag. Een asbak tussen het raam en de bloemkolen geklemd. Praten zoals mannen dat alleen onder elkaar kunnen. Over alles en vooral heel veel niks, met lange tussenpauzes en veel stilte, maar met een diep gevoel van vriendschap.



 Maar de mannen waarmee hij bij de winkel hing kregen longkanker, dingen aan hun prostaat, hadden een huis zonder trap nodig. “Veel te jong,” zeiden ze iedere keer dat er weer iemand van hun vaste clubje wegviel. Tot de groenteboer op een middag een flesje jenever tevoorschijn haalde. Vier glaasjes had hij op de vensterbank gezet. Ze waren toen nog maar met z’n drieën, plus de groenteboer. Het was hen al wel opgevallen dat sommige schappen in de winkel leeg bleven de laatste tijd. Maar slechte oogsten kwamen voor, zeiden ze tegen elkaar, ze zochten er hardnekkig zo lang mogelijk niks achter. ‘Ik houd ermee op,’ had de groenteboer gezegd, ‘ik ken het hier niet meer.’ Ze zagen de bodem van hun glaasjes pas toen de tweede fles jenever leeg was. Ze zouden de winkel heropenen zeiden ze, familie overhalen hierheen te verhuizen. De wijk zou weer worden zoals vroeger. 



De volgende ochtend was de groenteboer dood. Iets aan zijn hart, naar het schijnt. ‘Gisteren zag hij er nog springlevend uit,’ zeiden ze tegen elkaar, ‘geen vuiltje aan de lucht.’ Dit was het moment dat de monteur de les leerde dat uiterlijk vertoon niks zegt over de ware gesteldheid van dingen. En dus bleef hij aan de binnenkant van auto’s sleutelen. Er kwam een winkel met dadels en noten en hem onbekende fruit- en groentesoorten op zijn hoek. Hij kocht er nooit iets. Uit principe.



Zijn laatste twee groenteboervrienden verdwenen kort na elkaar. De één struikelde over zijn bejaarde teckel, viel van de trap en brak zijn nek. De ander verdween spoorloos. Iets met zwart geld en schulden. De monteur wist niet of hij het geloofde. In alle jaren dat ze tussen de andijvie hadden gezeten had de man er nooit met een woord over gerept. Hij trok zich terug achter de glas-in-loden lampenkappen die in zijn vensterbank stonden. Hij begreep de wereld niet meer. ‘Wat is er met je hand gebeurd?’ breek ik in. Hij knippert een paar keer met zijn ogen. Alsof hij weer even moet landen, op de betonnen vloer van de werkplaats. Alsof het even duurt voordat hij doorheeft dat iemand hem een vraag stelt. Nu. Over zichzelf. Hij kijkt naar zijn hand alsof het hem nu pas opvalt dat het bloed eraf druipt als water uit een lekkende kraan. ‘Verrek,’ zegt hij, ‘dat gebeurt me vaker de laatste tijd.’ Hij toont me zijn handen. Op zijn andere vingers zitten nog nauwelijks genezen, knobbelige wonden. Hij gebaart naar de motorkap achter zich. ‘Ze heeft scherpe tanden,’ zegt hij. Ik grinnik. Ik hou mijn eigen, bepleisterde linkerhand op. Ik haalde gisteren mijn vinger open aan de scherpe rand van mijn tankklephendeltje. ‘De mijne ook,’ zeg ik. Zijn mondhoeken trillen. Het is bijna een glimlachje. Hij kijkt me recht in mijn ogen aan. Voor het eerst. ‘Zal ik er gewoon eens even naar kijken voor u?’ zegt hij, met een knikje naar mijn auto. ‘Dat lijkt me fijn,’ zeg ik. Laten we beginnen met iets dat we wel kunnen oplossen, denk ik.



Uiteindelijk volgt de conclusie dat de lampjes te maken hebben met het niet goed resetten van de boordcomputer na de onderhoudsbeurt. Ik geloof het omdat ik het wil geloven.



Otto en ik maken veel mee samen. Apocalyptische regenbuien, de huilbui na een stukgelopen relatie, mijn ouders bij mij in de auto in plaats van andersom.&nbsp;



Ik schaf een cassette-adapter aan. Een wat? Een cassettebandje dat in haar cassettespeler kan, want ja, zo oud is haar muziekinstallatie. Uit dit bandje komt een aux-kabeltje dat ik weer in mijn telefoon kan steken. Ik voel me zelden zelfstandiger dan als ik met mijn spaghettiberg aan kabeltjes erin slaag zelfgekozen muziek door mijn speakers te laten klinken, samen met Otto over de weg razend op weg naar mijn eerste werkafspraken als zelfstandig ondernemer.&nbsp;



En dan wordt het winter. Haar deur vriest vast. Kan gebeuren.&nbsp;



Haar accu loopt om onverklaarbare redenen leeg. Ik klamp een buurman met startkabels aan en leer hoe je een auto moet jumpstarten met de accu van een andere auto.



Het slot van de bijrijdersdeur gaat stuk. Het heeft wel wat. ‘Instappen via het raam,’ zeg ik, als ik mijn producent ophaal van het station. Hij lacht, pakt de deurklink vast, trekt. De deur gaat niet open. Zijn glimlacht smelt weg. ‘Ja sorry, je moet echt door het raam,’ zeg ik, ‘of over de bestuurdersstoel heen klimmen. Maar ik kan je uit ervaring vertellen dat het raam makkelijker is, anders zit je heel makkelijk met je voet vast achter de handrem of de versnellingspook of dat vakje voor cassettebandjes. Het is vanaf deze kant best wel een mijnenveld van dingen waar je aan vast kan blijven zitten.’



De ruitenwissers beginnen meerijders de schrik van hun leven te bezorgen. Zodra ze de eerste, schreeuwende haal over mijn ruit trekken schiet het bezoek praktisch tegen de achterruit van schrik. Het lijkt alsof er &#8211; het spijt me maar zo klinkt het echt &#8211; een varkentje levend in vier stukken wordt gescheurd.&nbsp;



Maar ik vergeef het Otto. Blijf haar meenemen naar een obscure garage in de buurt gerund door een man die Rudi heet. Iedere keer valt er wel weer een pleister te plakken.



Op een keer kijk ik in mijn achteruitkijkspiegel tijdens een gesprek met mijn geluidsman op de achterbank, en zie dat er een groenige waas over de veiligheidsgordel zit ter hoogte van zijn schouder. Ik besluit niks te zeggen. Veeg het waasje er ’s avonds met een doekje af. Ik probeer me niet al te veel vragen te stellen over wat dit is of waar het vandaan komt.&nbsp;



Als ik de dag voor kerst bij mijn auto aankom heb ik Otto al twee weken niet meer gebruikt. Om te beginnen is de accu weer leeggelopen. Inmiddels schrik ik daar niet meer van. Sterker nog, ik ga tegenwoordig voor de zekerheid tien minuten eerder van huis. Dan heb ik nog wat speling om een buur met een werkende auto te lokaliseren op de parkeerplaats. Ik heb zelf startkabels gekocht en ben niet bang om ze te gebruiken. Ze zitten standaard in mijn handschoenenkastje, binnen handbereik.



Ik leun over de stoelzitting heen om het handschoenenkastje te openen en de kabels te pakken als ik het opeens ruik. Mijn neus vult zich met de doordringende geur van schimmel en verval. Ik verstijf. Neem de schade in zijn volledigheid in me op. Alles om me heen lijkt met een besmettelijk virus geïnfecteerd. Het stuur, alle stoelzittingen, het plastic van het dashboard, de stoelriemen, de matjes bij de voeten, de middenconsole, het plafond. De volledige auto zit onder een dikke, witte laag dons en onder de groene vlekken. Bij nader onderzoek blijkt er onder de zitting van de chauffeursstoel zelfs een plas water te staan. Ik wil gillen. Mijn Otto heeft een schimmel. Snel poets ik zoveel mogelijk weg met een doekje. Ik moet mijn broer ophalen in een andere stad. We zouden samen naar onze ouders rijden om daar kerst te vieren.



Hij staat me voor zijn deur op te wachten met een boodschappentas vol cadeautjes en warme kleren voor de komende dagen. Hij zwaait vrolijk naar me. Ik stap uit, loop op hem af. Scherm Otto van hem af met mijn lichaam. ‘Ik heb een probleempje,’ zeg ik. Opeens kijkt hij ook bloedserieus. Ik zie het hem denken. Wat heeft ze nú weer voor verkeersongeluk gehad? ‘Otto heeft een soort… SOA.’ ‘Wat?’ ‘Ze heeft een soort schimmelinfectieprobleem.’ Ik moet bijna huilen.&nbsp; Mijn broer doet dat waar goede grote broers het allerbeste in zijn. Hij pakt mijn schouder vast, kijkt me aan en zegt: ‘Ik heb een idee.’



En zo gebeurt het dat ik zes paar herensokken en vier vochtvreters op knaagdierenkooiformaat koop bij de Action verderop in zijn wijk. Daarnaast doet mijn broer me een zak met tien kilo rijst cadeau, om de sokken mee te vullen. We verspreiden de gevulde sokken en de vochtvreters door de hele auto. We rijden naar mijn ouders toe met de raampjes open, ook al vriest het buiten. De lucht is in de auto niet te harden.



Om de één of andere reden noemen we de gevulde en al snel vochtige donkergrijze sokken “ratten”. Waarschijnlijk omdat ze er uitzien als doorweekte dode knaagdieren na een uur in mijn auto. Otto krijgt vanaf dan de toepasselijke bijnaam “De Rattenbak”. Ik probeer er alleen om te lachen en aan mee te doen als ze het niet kan horen.



Kort na de kerst sta ik weer bij garage Rudi voor de deur vanwege mijn ‘vochtprobleem’. Zijn monteurs pompen Otto urenlang vol met rook om te kijken waar het schort. Er schijnt iets verstopt te zijn aan het afwateringssysteem bij de voorruit. Het zal wel. Rudi zegt dat het opgelost is. Toch blijven de ratten zich volzuigen en blijft mijn auto naar iemand anders oma’s vochtige kelder ruiken.&nbsp;



En dan is het tijd voor de APK. Vol goede moed breng ik Otto weg naar een dealer. Er zal vast wel weer wat zijn, er is altijd wel wat met zo’n auto op leeftijd, maar ze kunnen me moeilijk beboeten voor een “te natte wagen”. Daarnaast is het gelukkig zomer. Schimmel houdt niet van droge warmte, en na een paar dagen in de brandende zon op onze parkeerplaats is er in ieder geval voor het blote oog weinig bijzonders aan Otto’s interieur te zien.



De garage belt. ‘Het is Laurent van de garage,’ zegt Laurent van de garage. ‘Ik hoor het,’ zeg ik. Laat de stilte vallen die er valt. Die duurt lang. Te lang. Ik begin me opeens hele erge dingen in mijn hoofd te halen. ‘Zit u?’ zegt Laurent dan, eindelijk. ‘Ik sta,’ zeg ik. Laat me snel op de grond zakken met mijn rug tegen een keukenkastje. ‘Misschien moet u dan even gaan zitten,’ zegt Laurent. Hij zucht diep. Ik vraag me af of hij hier een speciale training voor heeft gehad. Slechtnieuwsgesprekken met auto-eigenaars.&nbsp; &#8216;We zijn nogal wat tegen gekomen,’ zegt hij. ‘Kort gezegd staan de kosten van de reparaties niet langer in verhouding tot de dagwaarde van uw auto.’ ‘Ze heet Otto,’ zeg ik. ‘Pardon?’ ‘Laat maar,’ zeg ik, ‘vertel maar wat er scheelt.’



Het wordt een emotioneel weekend waarin ik aanvankelijk Otto niet eens durf op te halen. Ik weet niet wat ik met haar aan moet. Of wat ik tegen haar moet zeggen over dat wat pijn doet maar onvermijdelijk lijkt. Uiteindelijk beslis ik wat ik een paar duizend euro aan reparaties eerder al had moeten beslissen: het is tijd voor afscheid.

Weken later zal ik haar Otto noemen. Ze is zestien, zilvergrijs en heeft duidelijk geleefd voordat ik haar kocht, maar ze is helemaal van mij.&nbsp;...

We staan stil in de file in een bus met een strippaal. Om ons heen deint een dertigtal snel dronkener wordende mannen van over de hele wereld. Het is midden in de nacht en ik beweeg me met een groep wildvreemden naar een club in Las Vegas.



Roda en ik drinken omstebeurt wodka-sprite uit een door de organisatie gevulde frisdrankfles ter grootte van een kleuter,&nbsp;because this is America man, alles is hier groter. We kenden elkaar niet, tot dertig minuten geleden, maar we zijn allebei vrouw en actrice (in mijn geval nog in opleiding) en dat maakt ons lot- en bondgenoten in dit dampende voertuig in de City of Sin.



Las Vegas heeft in feite maar één straat en aan die straat gebeurt alles. Een mini-Eiffeltoren, overspel, een achtbaan in een hotellobby, jonge twintigers die in showboy- en showgirlkostuums over straat paraderen en hopen ontdekt te worden.&nbsp;



We kijken naar een Australiër die zichzelf op de strippaal werpt en kansloos naar beneden glijdt. Er ontstaan rode brandplekken op zijn armen.  ‘Zijn we er al bijna?’ roept iemand.  Roda rolt een sjekkie zo dun als een wattenstaafje. Er hangt een frummel sjek aan haar onderlip. Het ziet eruit als schaamhaar. Ik vind dat best jammer, want verder vind ik Roda een oogverblindende vrouw. Ze heeft een gladde huid, grote ogen, en bruin haar met honingkleurige strepen erin, door de zon.  ‘Ik ben opgegroeid in Hamburg,’ zegt ze opeens. ‘Gaan we dit doen?’ zeg ik, met de vrijpostigheid van iemand die langzaam maar onherroepelijk ontzettend dronken aan het worden is. ‘Levensverhalen uitwisselen?’ ‘Natuurlijk,’ zegt ze, ‘Je bent vanaf nu onderdeel van mijn verhaal. Dan kan ik je op z’n minst wat van de rest vertellen.’ Dat vind ik mooi. Ik voel me een beetje vereerd. Ik knik plechtig.  ‘Als ik aan Hamburg denk is alles grijs. De zee, de lucht, de straat, de gezichten van de mensen. We woonden aan de haven. Het zat er vol met depressieve zeelui. Op zee misten ze thuis en eenmaal thuis konden ze niet aarden en misten ze hun mannengemeenschap van op zee.’ Ze likt aan een vloeitje. De lippenstift begint langzaam van haar lippen af te slijten, hangt wat rafelig en korstig aan de randen van haar mond. Ik probeer er niet te veel naar te kijken.  &#8216;Naar Berlijn verhuizen was als één grote LSD-trip. Ik was zestien, ging naar de allerbeste toneelschool van Duitsland en ik wilde alles proeven.’ Ze grinnikt. ‘Themafeesten in kostuums die we stiekem van school meenamen, in gigantische historische huizen waarvan niemand wist wie er nou eigenlijk woonde of wie het had georganiseerd. Feesten zonder licht. Duizenden sigaretten en snoeptrommels vol pillen en eindeloos praten en teksten repeteren. En toen leerde ik mijn verloofde kennen.’ Ze trekt met haar hand cirkels in de lucht. Alsof ze aan wil geven dat ze op zal schieten met haar levensverhaal. Alsof ik ergens anders moet zijn en we het kort moeten houden. Maar voor zover ik weet staan we hier nog de hele nacht. &#8216;We kochten een huis, om samen op te knappen, precies op het goede moment. Binnen een halfjaar was het in waarde verdubbeld en waren wij halverwege de verbouwing. Alles ging goed, eigenlijk, voor het eerst. We waren de mozaïektegels voor de badkamer aan het uitzoeken. En toen maakte hij het uit. Hij wilde nog weleens met iemand anders opnieuw beginnen. Terwijl ik het gevoel had dat we eigenlijk pas net echt begonnen waren. Er waren extra slaapkamers voor kinderen in het huis, snap je? Dat was wat we aan het doen waren. Opeens bestond de rest van mijn leven niet meer en was mijn allerbeste vriend een soort van… dood.’ Ik knik, alsof ik me iets kan voorstellen bij hoe dat gevoeld moet hebben. Ik ben nog niet eens begonnen aan alles dat haar al weer afgenomen is.  ‘Ik sleepte mezelf naar de repetities van mijn eerste grote hoofdrol. Weet je wat we speelden?’ Ik schud mijn hoofd, als het volgzame publiek dat ik ben.   ‘Lolita,’ zegt ze, ‘Mijn eerste grote rol was Lolita. Het kind dat een oudere man versiert. Ik opende de voorstelling met de tekst Ik weet dat ik straal. Stond ik daar, als vrouw van achtentwintig, zonder vaste woning, verlaten door mijn verloofde, met mijn hele leven in splinters. Moest ik even gaan verkopen dat ik een kind van amper twaalf was dat een man tot waanzin kon drijven. Ik durfde zelfs de jongen achter de kassa in de supermarkt niet aan te kijken uit angst dat hij zoiets lelijks tegen me zou zeggen dat ik dan zou instorten.’ Ze pakt een sjekkie uit een langwerpig blikje en stopt het tussen haar lippen. Steekt hem op, ondanks de bus. Inhaleert. Blaast uit. Ik neem nog een slok wodka-sprite, bij gebrek aan iets anders om met mijn handen te doen.  ‘En toen?’ zeg ik dan maar. ‘En toen werd ik een eat pray love-cliché,’ zegt ze. ‘Ik belde mijn rol af, kocht met mijn laatste geld een vliegticket naar Amerika en bij aankomst een tiendehands auto die ik Lennon noem. Ik ben dik aan het worden en mijn longen kapot aan het roken en ik heb geen plan voor de rest van mijn leven. En nu sta ik in de file in Las Vegas.’ ‘Wauw,’ zeg ik. ‘Heb je zin om samen te reizen?’ zegt ze, ‘Na vannacht.’ Ik knik. ‘Volgens mij hebben wij wel wat gemeen.’ Ik vraag me af of dat wel echt zo is. Ik vraag me af wat ik er van zou vinden als het waar blijkt. Maar ze heeft een auto, dus ik glimlach en knik.



Ik word wakker met een gevoel alsof ik stik. De airco is kapot en ik heb een gigakater. Het is ruim veertig graden in mijn goedkope hostelkamer. Ik heb een Facebookberichtje van Roda. Het is een foto van haar twee blote benen in een ziekenhuisbed. ‘Are you okay?’ stuur ik terug. ‘Where are you?’ stuurt ze. ‘Where are YOU?’ ‘Ik word net wakker in het ziekenhuis,’ stuurt ze, ‘Ik draag een papieren pyjama met open achterkant en mijn ondergoed is weg. Hoe kom ik hier?’ En dat vraag je aan mij? wil ik zeggen. Gisteravond leek ze me een zelfstandige vrouw met een eigen bankrekening, dus toen ik haar in de club niet meer terugvond ben ik terug gestrompeld naar mijn hostel. Nu ik erover nadenk is dat eigenlijk heel raar. Iemand niet meer terugvinden is misschien wel het aller zorgwekkendste dat je in een club kan overkomen, als je als twee vrouwen samen op pad gaat. ‘Ik heb geen idee,’ zeg ik. ‘Ik hoop dat ze mijn ondergoed hebben bewaard. Mijn kleren schijnen onder de kots te zitten. Maar ik wil hier weg.’ Uren later stuurt ze me een berichtje dat ze in haar papieren ziekenhuispyjama in een taxi is gestapt. In haar blote reet.  ‘Ik weet dat ik straal,’ stuurt ze.



Als we later onze verhalen van die avond naast elkaar leggen, ontdekken we dat iemand waarschijnlijk iets in haar drankje heeft gedaan. Over wat er tijdens het zwarte gat in haar geheugen is gebeurd zwijgen we wijselijk. We hebben geen idee, en er is ook geen manier om dat nog te weten te komen.



En zo begint onze gezamenlijke reis.



Na dit rock-and-roll begin zou je kunnen verwachten dat deze reis van Roda, mij en haar auto Lennon compleet legendarisch en hilarisch werd. Ik weet dat ik dat in ieder geval verwachtte. Legendarisch wordt het zeker, op een to-hell-and-back-again en dit-ga-ik-nooit-meer-vergeten-achtige manier. Bij gebrek aan geld op Roda’s bankrekening slapen we in haar auto op openbare parkeerplaatsen langs de Amerikaanse Westkust. Bijna iedere nacht worden we gewekt door de politie die met een zaklantaarn op onze ogen schijnt. We mogen hier niet zijn. Een verschrikkelijk gevoel om als bezoeker in een land te hebben. Ik blijk daarnaast een extreem geïntoxiceerd overkomende vorm van slaapdronkenheid te hebben, waardoor ik tot Roda’s ergernis een beetje te bijdehante opmerkingen tegen de agenten naast de auto maak. We wassen ons in de openbare wc’s van grote supermarkten en onder de ijskoude douches van stranden. Ik probeer het een paar keer te bespreken, dat ik eigenlijk niet echt van het leven geniet op deze manier. Roda haalt haar schouders op en vraagt of ik een goedkoop alternatief heb. Dat heb ik natuurlijk niet. Daarnaast heb ik geen rijbewijs, geen auto genaamd Lennon en ergens nog de hoop dat onze tijd samen even legendarisch gaat worden als de allereerste avond. Maar hoe langer we samen onderweg zijn, hoe minder ze met me praat en deelt. Ik weet na verloop van tijd ook niet zo goed wat ze dan wel van me verwacht had als reisgenoot, maar dit blijkbaar niet. Als een ongelukkig getrouwd koppel brengen we dagenlang zwijgend en chagrijnig met elkaar door.&nbsp;



Onvermijdelijk worden we één voor één ziek.&nbsp;



Roda gaat als eerste voor de bijl en loopt een zware verkoudheid op. Ze zit en slaapt piep-ademend naast me. Langer dan een halfuur kan ze eigenlijk niet rijden. In eten heeft ze geen zin. Voor zover we nog iets tegen elkaar zeiden, kost praten nu helemaal te veel energie. Hoewel ik een paar keer voorstel om een ander soort slaapplaats dan de achterbak van haar auto te zoeken zodat ze even goed kan herstellen, wordt dat voorstel telkens afgewimpeld.  ‘Je begrijpt het niet,’ zegt ze, ‘Ik kan dit blijven doen zo lang ik geld heb. Dus voor iedere nacht dat ik betaal voor mijn overnachting kan ik hier minder lang eten. Jij hebt een huis om straks weer naar terug te gaan.’ Dat laatste klinkt als een verwijt.



Uiteindelijk gaat ze toch overstag nadat ze twee nachten lang niet slaapt.



We belanden in een Airbnb die ik uitkies. Het huis is een knalroze geschilderd houten Pippi Langkoushuis. Het steekt fel af tegen het verder grauwe plattelandsdorp. Er woont een bejaard lesbisch koppel, waarvan één van de twee vele jaren ouder is dan de andere. De jongste babbelt de hele tijd met ons. Moedert rondom Roda. Haalt verse gember voor haar. Plukt geneeskrachtige kruiden in hun tuin. Roda ligt alleen maar in bed en zegt niet echt bedankt. Ik vind daar van alles van maar zeg maar niks.&nbsp;



Ik breng uren door in hun keuken en tuin en rondom de gigantische boekenkast. In de woonkamer aan de voorkant zit de oudste vrouw de hele dag in dezelfde oorfauteuil. De zijkant van haar hoofd leunt tegen het oor. Soms ga ik naast haar zitten met een boek. Dan glimlacht ze warm naar me, en kijkt weer uit het raam. Blijkbaar heeft ze een paar jaar geleden een hersenbloeding gehad en doen een aantal dingen het sinds toen niet meer. Gevangen in haar eigen lichaam, maar het lijkt haar niet te zeer te deren.



Het begint me op te vallen dat alles in het huis vogelpatronen bevat. Overal vliegen ze rond, slaan ze hun vleugels uit, schudden hun veren. De pannenlappen, de theedoeken, het zeepje in de wc, het patroon van het fotolijstje met alle neefjes en nichtjes. Ik probeer me het leven voor te stellen dat deze twee ooit samen gehad hebben, voordat de jaren te zwaar gingen tellen. Het huis staat vol met foto’s van vrienden, maar alle foto’s lijken jaren geleden gemaakt. Ik vraag me af of ze ooit het middelpunt van dingen zijn geweest. Dat iedereen hierheen reisde voor avonden met knus schemerlicht en overvloedige drank en uit volle borst meegezongen klassiekers terwijl er gesproken werd over alles dat ze in hun eigen grauwe dorpen niet konden bespreken. Of er inmiddels zoveel mensen om hen heen zijn weggevallen dat er niet meer genoeg is overgebleven om nog van een middelpunt te kunnen spreken.



Roda wordt beter en we laten de dames achter ons. Het lijkt een nieuwe start voor ons allebei. Ik vraag me af of de knorrige sfeer tussen ons niet gewoon kwam vanwege de vermoeidheid. Nu we weer hersteld en gezond zijn, voelt het alsof ons avontuur écht kan beginnen. We luisteren naar hitjes uit de jaren zestig. We walken on sunshine en we maken plannen voor alle leuke dingen die we zullen doen de komende dagen.



Op de ochtend na een ruige uitgaansavond word ik extreem slap wakker. Ik zak door mijn knieën op weg naar de wc, het water dat ik drink komt er meteen weer uit en ik voel me doodziek. Aanvankelijk denk ik dat ik een kater heb. Ik vind daarom ook dat ik me niet moet aanstellen. Ik heb dit tenslotte zelf veroorzaakt. Maar als ik op de vijfde dag nog steeds niks kan binnenhouden word ik een beetje bang. We zijn inmiddels verhuisd naar een hostel waar het permanent naar gebakken spek ruikt en waar de dakloze verslaafden hallucinerend voor de deur liggen. Ik loop met hoge koorts, aangevuurd door een geïrriteerde Roda, de steile hellingen van San Francisco op. De buikkramp is heftig en constant en zelfs water kan ik niet binnenhouden. Over drie dagen vlieg ik weer naar huis, maar in deze toestand ben ik daar absoluut niet toe in staat. Ik besluit op zoek te gaan naar een arts.



‘Could you please pee in this cup?’ Ik begin te lachen. Om het laatste nog soort van schone kledingstuk dat ik aantrok voordat ik mezelf half hallucinerend hierheen sleepte, maar waar ik zonet een kotskleurige vlek op ontdekte. Om de veel te aantrekkelijke arts met veel te witte neptanden die me het gevoel geeft dat ik in een aflevering van Grey’s Anatomy zit, maar helaas wel als de lijkgeur verspreidende vage figurant en niet als sexy coassistent met onverwoestbaar goed haar. Om het twintig pagina’s tellende contract dat ik zonet bij de voordeur heb moeten ondertekenen om überhaupt naar binnen te mogen en de arts te mogen spreken, maar waar mijn brein in deze staat geen enkele chocola van kon maken. Al geloof ik wel dat ik me bereid heb getoond mijn nieren af te staan als ik de rekening van vandaag niet kan betalen bij vertrek. Maar ik lach vooral om het feit dat deze hoogopgeleide mens verwacht dat ik na zes dagen niet drinken nog in staat ben om genoeg vocht te produceren om ook maar een theelepeltje te vullen. ‘Ik geloof niet dat ik dat kan,’ zeg ik. Nu kijkt de arts mij aan alsof ik gek ben geworden. ‘Er zit niks meer in,’ zeg ik, en wijs op mezelf. De man knikt. ‘Ik zal een infuus laten installeren.’



Opgepept door een infuus en een hele batterij aan medicijnen (straatwaarde: ongeveer duizend euro, wilt u vandaag cash of met uw kaart betalen mevrouw?) loop ik de dag daarna door één van de laatste stukjes punkhistorie die de stad nog heeft. Een straatje met muren vol graffiti, blauwe regens die uit de gevels lijken te komen en naar wierrook ruikende winkeltjes vol sieraden met grote edelstenen en veel te dure tweedehands kleding.



‘Kijk eens wat mooi,’ zegt Roda. Ze houdt een houten masker omhoog. Het hout is tweekleurig. Olijfgroen en beige-gelig. Acaciahout. Het heeft iets weg van een Venetiaans masker, met een mond die zich in een milde glimlacht krult. De sierlijke lijnen van het gezicht komen samen in een kolibrie ter hoogte van de slaap. Ik denk aan de dames in het roze huis. ‘Wauw,’ zeg ik. In alle consternatie van het bestaan als zwerver en mijn pogingen om te overleven deze afgelopen week ben ik er totaal nog niet aan toegekomen om iets aan te schaffen dat ik een souvenir zou kunnen noemen. Iets om op een kastje te zetten of aan de muur te hangen en dat me dan weer mee terugvoert naar deze reis. Al weet ik op dit moment van totale fysieke uitputting eigenlijk niet zeker of ik ooit nog wel aan deze reis wil terug denken. In een vlaag van verstandsverbijstering besluit ik het masker te kopen. Als we eenmaal buiten zijn beent Roda met een strak gezicht van me weg. Een paar meter verderop draait ze zich woest om. ‘IK wilde die kopen,’ bijt ze me toe. ‘O,’ zeg ik. ‘Sorry. Voor wie dan?’ ‘Voor mijn beste vriendin die zo van vogels houdt. Ik heb je al supervaak over haar verteld. Ik zei zelfs in de winkel nog iets over haar. Dat ze binnenkort jarig is. Dat ik nog een cadeau zocht. Maar jij stond er alweer mee in je handen.’ ‘O,’ zeg ik. Ik schrompel in elkaar van schaamte. Ze heeft natuurlijk gelijk. Maar ik ben zo ziek dat mijn sociale voelsprieten nogal out of office zijn. ‘Sorry,’ zeg ik. ‘Nee het is goed,’ zegt ze. ‘Laat ook maar. Je gaat morgen toch weg.’ En daar sta ik dan, in een anti-cultuurstraat in een stad vol lekker eten dat ik niet heb gegeten, straten waar ik me nauwelijks iets van ga herinneren omdat ik te ziek was om echt te kijken toen ik er doorheen liep, met een prachtig object waar ik vanaf nu altijd met schaamte en spijt naar zal kijken. 



Roda zet geen wekker, als ik drie dagen later in alle vroegte naar het vliegveld vertrek. Ik vraag me af wat en of ze mensen ooit over mij zal vertellen, als ze hen over haar reis vertelt. Ik vraag me af of ik mezelf daarin zou herkennen. Ik vraag me af of ze nog steeds vindt dat we wat gemeen hebben.



Zes jaar later sta ik mijn overtollige spullen te verkopen op een rommelmarkt. ‘Hoeveel wil je ervoor hebben?’ Een meisje van een jaar of zestien, met zo’n Amsterdamse tienerhouding alsof ze de hele wereld aankan en alsof niemand haar iets wijs gaat maken. ‘Goh,’ zeg ik. Alles, denk ik, zolang je mij het stukje van mijn ziel dat ik daar in San Francisco verloor maar teruggeeft. ‘Vijftien euro,’ zeg ik. Ze knikt. Ik zie dat ze het voor dat bedrag niet gaat kopen. ‘Waar zat je zelf aan te denken?’ vraag ik. ‘Minder,’ zegt ze. ‘Iets van… Acht euro?’ ‘Verkocht,’ zeg ik. Ik wikkel het masker in een stuk krantenpapier. De ogen van het masker kijken me nog een laatste keer aan. Ik hoop dat je ergens anders een frisse start maakt, denk ik. ‘Veel plezier ermee,’ zeg ik. Ze knikt en stopt het in haar tas.

We staan stil in de file in een bus met een strippaal. Om ons heen deint een dertigtal snel dronkener wordende mannen van over de...

Als iemand iets lomps in het verkeer doet, roept mijn vriendin Leo op z’n plat Amsterdams: ‘Heb jij je rijbewijs op de bodem van een...

Het begint allemaal met een minimalist waar ik mee date die altijd dezelfde kleding draagt.&nbsp;



Nee, dat is niet waar.



Het begint met een verhuizing.



Ik verhuis door naar een andere kamer in mijn woongroep. Van een donker, vochtig hok op het noorden naar een lichte, zonnige ruimte op het zuiden met een balkon. De kamers liggen symbolisch genoeg recht tegenover elkaar. Ik hoef al mijn bezittingen maar tien meter te verplaatsen. Ik heb alles in de nieuwe ruimte gestript, geschuurd en gesloopt en daarna opnieuw opgebouwd. Mijn nieuwe koninkrijk is gigantisch, klaar voor een nieuwe start en vooral helemaal leeg.



Misschien komt het door mijn vermoeide spieren, die compleet verkrampt zijn na anderhalve week lang bouwvakkeren. Misschien komt het door hoe snel deze tabula rasa alweer vol staat met mijn spullen. Hoe ik mijn zelf gelegde vloer al bijna niet meer kan zien. Hoe het ook zij: terwijl ik een doos vol sta te laden met boeken die ik al vijf jaar niet meer heb opengedaan is opeens de maat vol. Wat belachelijk eigenlijk. Dat je zoveel gewicht aan bezit met je meesleept. Dingen die waardevol zijn houd ik graag bij me, maar ik sta dozen vol te pakken met spullen die ik bij iedere verhuizing opnieuw voorzichtig ergens instop om ze vervolgens weer voorzichtig ergens anders in te stoppen op de plaats van bestemming.&nbsp;



Een tijd daarvoor date ik met een man die zichzelf een minimalist noemt. In mijn hoofd wordt hij al snel een soort cartoonfiguur. In zijn kledingkast liggen tien identieke zwarte T-shirts met een v-hals en drie precies dezelfde spijkerbroeken met rechte pijp. Hij heeft één paar witte sneakers dat hij opnieuw koopt als het versleten is. Iedere dag draagt hij precies hetzelfde. Hij minimaliseert naar eigen zeggen dus zowel de tijd die hij anders had moeten besteden aan het uitkiezen wat hij die dag zal dragen, als de ruimte die zijn kleding in beslag neemt. Hij houdt hierdoor meer tijd (en ruimte) over voor dat wat echt belangrijk is, zegt hij. Wat dat naar zijn mening dan is wordt me nooit helemaal duidelijk. Op de lege plekken waar alles zou kunnen staan wat voor hem echt belangrijk is staat namelijk niks.



Door deze man associeer ik minimalist zijn met een bepaalde mate van leegheid en onthechting. Het tegenovergestelde van sfeer en je ergens thuis voelen. Kortom: absoluut niks voor mij. En dan kijk ik een documentaire van twee mannen die zich The Minimalists noemen.



De film bevat veel elementen waar ik jeuk van krijg (zoals het verheerlijken van een levensstijl waarbij alles wat een mens bezit in één koffer past), maar ook een aantal elementen die me verrassend genoeg erg aanspreken. Er komt een vrouw aan het woord die vertelt dat ze op een gegeven moment voor haar kledingkast is gaan staan en bij zichzelf heeft gedacht: vanaf nu wil ik alleen nog maar lievelingskleren dragen. Waarom zou ik in hemelsnaam kleding dragen die dat níet is?&nbsp;



Dit raakte natuurlijk een snaar bij mij als Westerse vrouw. Want wie kent ze niet? Die jurk met veel bloot doch met klasse voor eens een keer een buitenbruiloft, die door iemands oma gebreide, hysterische jeuk veroorzakende doch elandwollentrui uit Noorwegen in een kek kleurenpatroon, die broek voor over min vijf kilo, dat leren vintage jasje, die duifblauwe tulen prinsessenrok waarin je figuur verdwijnt maar de kleur is zo mooi? Dat ding dat zo ontzettend tof leek in de winkel, maar dat je dan met een mild onprettig gevoel toch draagt, om er de hele dag aan te sjorren of herschikken. Of jeuk te hebben. Of je de pleuris te zweten. Of je gewoon heel stom of dik of raar vormgegeven te voelen. Of nog erger: je laat ‘m liggen. Een paar jaar. Wat belachelijk en gênant dat je die aanschaf van tachtig euro nog nooit hebt aangehad. Er zijn mensen die een paar maanden zouden kunnen leven van het bedrag dat je aan dat ding hebt uitgegeven. Je zal verdomme genieten van dit kapitalistische stukje luxe dat je hebt aangeschaft, verwend kreng.&nbsp;



Natuurlijk is dit gevoel door te trekken naar alles wat een mens bezit: boeken (want gekregen of geërfd van, of al jarenlang op de planning om eens echt te lezen), keukenspullen (het leek in de winkel toch écht een handig gereedschapje maar je houdt altijd een megastuk courgette over, als je met deze juliennesnijder courgettespaghetti probeert te raspen), toiletartikelen (mijn haar heeft nog nooit zo slecht gezeten als na het gebruik van deze shampoo maar het kostte wel tien euro…). 



Terwijl ik daar met de verfresten op mijn gemangelde armen een stapel loodzware fotoboeken in de doos laat ploffen neem ik een beslissing: Ik wil minder spullen met me meeslepen. Al is het maar vanwege het schuldgevoel dat aan al deze te weinig gebruikte objecten vasthangt. Het is tijd voor een groot afscheid. Het is tijd voor The Minimalist Challenge. De wat? The Minimalist Challenge. Men noemt dit op fora online een dertig dagen durend &#8216;spel&#8217; (hou op met me, niemand kijkt voor de lol rond in de meest beschamende krochten van zijn eigen kapitalistische levensstijl), waarbij je op de eerste dag één object selecteert om weg te doen, op de tweede dag twee, op de derde dag drie, net zolang totdat je op de dertigste dag dertig objecten uitkiest die je wegdoet. Voor de minder snelle rekenaars onder ons: aan het einde van dit hele feestje heb je dus een schaamstapel van 465 objecten die je weg wilt doen. 



Waar ik me niet helemaal op heb voorbereid, is dat de reden dat je een voorwerp al jarenlang met je meesleept vaak de herinnering is die eraan vasthangt. De persoon van wie je het kreeg, de bijzondere plek waar je het kocht, het moment waarop het voorwerp in je leven kwam. Als een filmpersonage dat vlak voor haar dood nog een laatste keer haar leven aan zich voorbij ziet trekken, komen de afgelopen achtentwintig jaar van mijn bestaan voorbij gedenderd terwijl ik kasten en dozen leeghaal. Een wereld aan weggestopte stukjes leven drijft naar de oppervlakte. Het voelt daardoor wel alsof ik met het voorwerp ook de herinnering wegdoe. En dat is natuurlijk verschrikkelijk. Alsof je je eigen geheugen aan het formatteren bent. Online fora raden me aan om al deze spullen te fotograferen voordat ik ze wegdoe. Dan zijn ze niet écht weg. Na een kleinmenselijk drama ergens op dag achtentwintig realiseer ik me echter dat ook foto’s niet voor altijd zijn (hier kom ik later op terug) en besluit ik de herinneringen bij mijn troep op te schrijven. Zie daar: mijn Troepverhalen.

Het begint allemaal met een minimalist waar ik mee date die altijd dezelfde kleding draagt.&nbsp; Nee, dat is niet waar. Het begint met een verhuizing....

Logo	Vincent Hammingh
Kernteam	Iduna Paalman, Thijs Joores, Erwin Hurenkamp, Oumaima Belkhdar
Website	Laurens Besselsen

Marlies Smeenge

Stukken geschreven door Marlies Smeenge

Gelukkig hebben we de foto’s nog

Twee wormen aan een picknicktafel onder de Melkweg

De grill met een eigen wil

De Rattenbak

Ik weet dat ik straal

Op de bodem van een pak cornflakes

Troepverhalen

Boeken voor de eeuwigheid

Zwijgmannen

De helaasheid der dingen

Pogingen om iets van het leven te maken

Ik verzin dit niet

Menu

Social

Contact

Credits