Lamin Barrow: Laat mensen juist een gesprek aangaan

Lamin Barrow groeit in hoog tempo uit tot een bekende naam binnen de spoken-wordscene. Hij treedt op als Tha RainX en ik stel hem hier op Vuurland graag in vijf afleveringen voor, waarin we steeds een ander aspect van zijn poëzie bespreken. Vandaag: blackness and queerness.

Aan het einde van ons gesprek hebben we het over blackness en queerness en hoe de wereld tegen black queer artiesten aankijkt. Lamin vertelt hoe hij gezien wil worden en de noodzaak van integriteit van organisaties die zichzelf ‘safe spaces’ willen noemen. Want wat betekent het om mensen van gemarginaliseerde groepen een podium te geven om hun strijd te delen? Op welke manier zijn externe verwachtingen en de uitwisseling van energieën belangrijk voor hem?

In dit laatste deel van deze interviewserie vertelt Lamin waarom het belangrijk is om oprecht te zijn en zelfrespect te hebben.

Weet je nog toen Lil Nas X uit de kast kwam en Kevin Hart, een Amerikaanse komiek, hem vroeg waarom hij de behoefte voelde om dat te delen? ‘Waarom is dat nog nodig?’ Daarop verdedigde Lil Nas X zichzelf door te zeggen dat hij wel moest omdat vooral binnen de zwarte gemeenschap queer zijn niet oké is. Vragen waarom hij dat deed is zoiets als zeggen: ‘Ik zie geen kleur.’

Met dat in gedachten, en kijkend naar je eigen leven; hoe zie je dat? Ervaar jij dezelfde noodzaak?

Ik erken mijn queerness en mijn blackness, maar ik denk dat ik meer ben dan alleen die twee. Ik ben een mens. Ik beleef het leven. Ik ben een zoon. Ik ben een celestial being. Ik wil niet gezien worden als een persoon die alleen geïnteresseerd is in praten over zijn queer of zwarte ervaringen.

Ik ben een dichter. Ik wil hoe dan ook mijn eigen leven leiden, en niet in het nauw gedreven worden vanwege slechts één aspect van mij.

En natuurlijk, mijn queerness en blackness heeft me veel inspiratie gegeven bij wat ik maak. Maar het is niet alles wat ik ben.

En waarom vind je het belangrijk om dat te benadrukken?

Ik denk dat het heel belangrijk is om dat te benadrukken, omdat ik met veel moeite kan zijn wie ik ben. En nu ik mezelf eindelijk langzaam bevrijd van het moeten kiezen van één van deze twee kanten, wil ik niet op die manier worden opgesloten. Ik wil niet het gevoel hebben dat ik ergens thuishoor en niets kan doen dat buiten dat kader valt. Queer zijn betekent niet per se dat ik alleen in queer-ruimtes ben met queer-mensen, en dat ik kunst maak waarbij alleen queer-mensen betrokken zijn.

Ik ben een wereldburger. En ik wil met iedereen kunst maken, ongeacht met wie en waarmee ze zich identificeren. Ik wil niet dat mijn kleur me beperkt in wat ik doe. Of dat mijn queerness me weerhoudt van wat ik doe.

Mee eens man.

You feel that?

I really feel you. Want ik voel persoonlijk soms de druk van organisaties die van mij een bepaald type zwart verwachten. Alsof iemand je alleen maar om je blackness vraagt, of om mijn vrouw-zijn. 

Ik schrijf momenteel een nieuw gedicht dat te maken heeft met queer organisaties en zogenaamde queer spaces. Ik zie geen veiligheid in het moeten verzamelen van queer mensen, ze in een ruimte te stoppen en dat dan organisatoren het gevoel hebben dat ze ze een plezier doen. Daar gaat dat gedicht over.

Hetzelfde geldt voor zwarte mensen. Bijvoorbeeld bij situaties rondom Zwarte P***. De organisatoren zullen zwarte mensen vragen om over hun ervaringen te praten voor publiek. En in veel van de gevallen denken ze dat ze je een plezier doen, door een queer dichter of een zwarte persoon op hun podium te laten staan en te praten over hun worstelingen. 

En soms gaan mensen nog een stapje verder door te zeggen: ‘Ik wil die specifieke zwarte ervaring, ik wil die specifieke queerervaring op het podium uitgebeeld. Ik wil dat mensen voelen dat ons podium voor iedereen toegankelijk is, bla bla bla…’

Dat is niet mijn plicht – om jouw podium zichtbaar te maken voor queer mensen en mensen van kleur. Dat moet voortkomen uit je initiatief en hoe je werkt.

Ze geven als het ware een dichter, een queer persoon of een zwart persoon de verantwoordelijkheid om hun organisatie te vertegenwoordigen en om het publiek een vals beeld te geven over hun vertegenwoordiging of hun betrokkenheid met deze gemarginaliseerde groepen. Dat past niet helemaal bij me.

Ik ben boos om veel van die dingen en ik vind veel dingen in zekere zin belachelijk. En ik probeer er in mijn poëzie tegenin te gaan.

Op die manier een verhaal pushen komt dan niet oprecht over.

Dat vind ik ook. Laat mensen juist een gesprek aangaan. Zo kunnen we dingen zeggen als: ‘Dit is wat ik voel als maker.’ En: ‘Ik denk dat dit is wat je als organisator misschien meer voelt.’ Dan kunnen we kijken hoe we onze problemen het beste op tafel leggen en een overeenstemming bereiken vanuit een duidelijk punt dat in het voordeel van ieder van ons is. 

En het hoeft niet zo te zijn dat één persoon of één organisatie de hele leiding neemt en de andere persoon (de kunstenaar) gewoon zijn opdrachten moet doen voor een klein beetje loon en dat is het dan. Juist van daaruit gaat het verder. Daarom ben ik erg precies over wat ik naar buiten breng.

Dit gesprek werkt net zo. Ik wil gewoon niet dat wat ik doe wordt voorgeschreven door het idee van iemand anders over een bepaalde groep of een bepaald ding. Het moet in mijn eigen belang zijn, vooral ook als het mijn naam draagt.

Er is een verantwoordelijkheid. Een verantwoordelijkheid voor jezelf in plaats van voor de checklist van de diversiteitsquota van iemand anders.

Ik vind dat poëzie aanhoren iets is dat je moet verdienen. Het is een andere manier om een deel van jezelf weg te geven. Vaak wijs ik podiumkansen af omdat ik vind dat ze niet in lijn zijn met mijn persona of met mijn energie. Ik ben erg beschermend met mijn energie. Ik wil niet met mijn hele hart energie geven en dan met een leeg gevoel naar huis gaan. Ik wil dat het meer een uitwisseling wordt. En sommige podia verdienen mijn energie, mijn talent, mijn toespraak niet. Want ik houd het liever voor mezelf, dan het weg te geven en me dan leeg te voelen.

Nadenken over die uitwisseling betekent ook erkennen wat je ermee wint.

Ja, natuurlijk is er een gage, maar de gage zorgt er niet per se voor dat je kunt slapen. Het maakt je niet zacht voor jezelf, het zorgt er niet voor dat je jezelf respecteert. En zeker, ik respecteer mezelf en ik hoop dat mensen dat ook doen.

Beoordeel mij vanuit dat perspectief, en niet vanuit hoeveel ik betaald word.

Het laatste deel uit je gedicht Take my silence as liefdadigheid (een gedicht van sprekende stilte) deel één en twee: 

’I have come to realize that I am the harvest of a century.

Struggled should be the manifestation of everything that breaks a feminine boy down and build him up into a macho man.’

Kun je daar iets over vertellen?

Well, ik ben een oogst van alles wat ik niet zou moeten zijn. En dit spreekt boekdelen over mijn queerness, en mijn zwarte identiteit.

Dit is ook iets heel cultureels, dat we vrouwelijke jongens moeten breken en ze de mantel van mannelijkheid moeten geven.

Op een bepaalde manier probeerde mijn moeder dat te doen door me dichter bij mijn vader te brengen, zodat ik kon leren om mannelijk met hem te zijn. Ze probeerde daarmee mijn feminine side te doorbreken. Ze keek alleen maar naar mijn vader om me te vormen tot een macho, het ideale beeld van een man. Maar dat ben ik niet.

Ik vind dat mijn persoonlijkheid behoorlijk stralend is en ik wil niet dat het wordt gedimd. 

*

This black stains!?

Morning dews abase

These tears they’ll dry themselves

Unlike my blackberries that’ll stay still

This black I own, it stains

Says look into my eyes and see nothing

We will both pick up from where we started 

This tongue I own, it’s heavy

Has eyes that see far, but I don’t tell

I keep every chunk of it’s in my bones

What good is it anyway!?

By living I become dust, I starve

Somethings I make peace with,

So I may live

But this beautiful black that I own

Will, it stands in the way of everything I will be!?

*

Website: https://laminbarrow.nl/2021/05/02/this-black-stains/ | Instagram:  https://www.instagram.com/tha_rainx/